ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Η Φολέγανδρος είναι ένα πανέμορφο νησί που κατάφερε να διατηρήσει ανέπαφο τον παραδοσιακό του χαρακτήρα, την ομορφιά και το μυστήριο που την περιβάλει. Πολύ πρόσφατα έγιναν οι πρώτες τουριστικές υποδομές που ευτυχώς δεν έχουν αλλοιώσει τη φυσιογνωμία του όμορφου νησιού. Οι κάτοικοι διατηρούν ακόμα τους αργούς, ήρεμους ρυθμούς ζωής, τα αρώματα και τις γεύσεις του νησιού τους.Το νησί της Φολεγάνδρου, πριν την εμφάνιση του τουρισμού, γνώρισε την εγκατάλειψη, λόγω του άγονου εδάφους και της απομόνωσης που γνώρισε μέσα στους αιώνες. Οι περισσότεροι κάτοικοί της επέλεξαν την μετανάστευση αναζητώντας μια καλύτερης ποιότητας ζωή, ενώ αυτοί που έμεναν πίσω με υπεράνθρωπες προσπάθειες κατόρθωσαν να ανταπεξέλθουν και μπορέσουν να έχουν τα προς το ζην.
Η ανάπτυξη της «Θεμωνιάς» (χαρακτηριστική αγρό-κτηνοτροφική οργανωμένη και αυτάρκης μονάδα) και της «ξερολιθιάς» (χτιστοί τοίχοι στις πλαγιές που σχημάτιζαν πλατιά σκαλοπάτια για την συγκράτηση του νερού και του χώματος) είναι παραδοσιακές μορφές δόμησης και επέμβασης στο περιβάλλον που συναντώνται και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων.Οι ξερολιθιές βοήθησαν αφ' ενός στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας σε μεγάλο βαθμό δίνοντας μια λύση για να ξεπεραστούν οι φυσικές δυσκολίες και αφ' ετέρου στην καλλιέργεια της άγονης γης, συγκρατώντας το πολύτιμο χώμα πάνω στα άγονα βράχια.Οι αντιξοότητες που αναγκάζονταν να ξεπεράσουν και οι επιδράσεις που δέχτηκαν από τους εξόριστους που ήρθαν στην Φολέγανδρο, είναι κάποια από τα στοιχεία που συνέβαλαν στην διαμόρφωση του κοινωνικού χαρακτήρα, αλλά και στην εδραίωση ενός βαθιά θρησκευόμενου χαρακτήρα στους κατοίκους της. Όπως στα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων, που γνώρισαν πρόσφατα την γρήγορη ανάπτυξη του τουρισμού, έτσι και στην Φολέγανδρο υπάρχει μία μερίδα ανθρώπων που επιμένουν στις παλιές τους συνήθειες σε πείσμα των καιρών και άλλων που προσαρμόζονται πιο εύκολα στις καινούργιες επιδράσεις και ανάγκες του τόπου με την καθιέρωση του τουρισμού.

Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου

ΠΑΣΧΑ ΣΤΗ ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟ
Την ημέρα του Πάσχα η Φολέγανδρος είναι λουλουδιασμένη και τα σπίτια ανοιχτά: περιμένουν την ευλογία της εικόνας της Παναγίας. Το Πάσχα εδώ γιορτάζεται με έναν εντελώς ιδιαίτερο τρόπο, μοναδικό στην Ελλάδα!.. Μέσα σε χαρούμενο κλίμα, με τραγούδια, ευχές, γλέντια και βεγγαλικά, κάθε σπίτι του νησιού υποδέχεται την πομπή με την εικόνα της Παναγίας, με κρασί, ρακή, γλυκά και κεράσματα για όλον τον κόσμο που συνοδεύει την πομπή. Οι εορτασμοί αυτοί διαρκούν τρεις μέρες, όσο και η περιφορά της εικόνας της Παναγίας.Ανήμερα το Πάσχα, η εικόνα θα περάσει πρώτα από τη Χώρα και τα στενά του Κάστρου όπου οι νέοι την υποδέχονται με ομοβροντίες βεγγαλικών. Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα περνάει από την Άνω Μεριά και τις αγροικίες και διανυκτερεύει στην εκκλησία της Παντάνασσας, ενώ την τρίτη κατευθύνεται στον Πετούση και στο Λιβάδι και καταλήγει στον Καραβοστάση όπου εκτός από τα σπίτια, ευλογούνται και τα καΐκια, οι βάρκες και όλα τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι. Το βράδυ επιστρέφει στο μοναστήρι της Παναγίας όπου παραμένει μέχρι το επόμενο Πάσχα.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑΤΙΚΑ ΠΑΝΥΓΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Παρόμοιο σκηνικό και ανάλογη εορταστική ατμόσφαιρα επικρατεί και στα πανηγύρια, τόσο του Αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου, όσο και του Χριστού στις 6 Αυγούστου και της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο. Πολλά ακόμα μικρότερα τοπικά πανηγύρια και αυτοσχέδια γλέντια με ντόπιους οργανοπαίχτες γίνονται συχνά στο νησί, οπότε, αν είστε λίγο τυχεροί σίγουρα θα σας δοθεί η ευκαιρία να γλεντήσετε με την καρδιά σας σε κάποιο από αυτά.Τον Ιούλιο επικρατεί επίσης στο νησί μια ευχάριστη ατμόσφαιρα λόγω του καλοκαιρινού Φεστιβάλ της Φολεγάνδρου που περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, προβολές, συναυλίες με κλασικό και ελληνικό ρεπερτόριο και το οποίο ξεκινά από τα στενά της Χώρας και του Κάστρου και φτάνει έως το λιμάνι του Καραβοστάση και την Άνω Μεριά. Στο νεοκλασικό κτίσμα, όπου φιλοξενείται το δημοτικό σχολείο της Χώρας, γίνονται πολλές και ενδιαφέρουσες εκθέσεις ζωγραφικής, κεραμικής ακόμα και φωτογραφίας υπό την αιγίδα του πολιτιστικού συλλόγου του νησιού «Η Φολέγανδρος» και οι οποίες διαρκούν σχεδόν όλο το καλοκαίρι. Επίσης, στην διάρκεια του καλοκαιριού και κυρίως τις φωτισμένες νύχτες από την πανσέληνο, διοργανώνονται διάφορες ποιητικές ή φιλολογικές, αλλά και μουσικές βραδιές στο λαογραφικό μουσείο της Άνω Μεριάς.
Ο Ναυτικός Όμιλος διοργανώνει κάθε Αύγουστο αγώνες κολύμβησης και ιστιοπλοΐας στον Καραβοστάση και στην Αγκάλη και μεγάλο γλέντι στη Χώρα.

Πηγή: Δήμος Φολεγάνδρου
http://www.folegandros.gr/

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΗ ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟ
Στην Φολέγανδρο ο γάμος γίνεται παραδοσιακά. Ο γαμπρός και η νύφη πηγαίνουν στην εκκλησία συνοδευόμενοι από βιολιά και λαούτα. Μετά το γάμο τρώνε παστέλι και ακολουθεί μεγάλο γλέντι.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Έχουμε ήδη αναφέρει ότι η Φολέγανδρος είναι γενικά ένα νησί άγονο, καταμεσής στο πέλαγος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα λίγα αγαθά της δεν δίνουν μια πινελιά στις γεύσεις της. Αυτό που πρέπει να δοκιμάσετε στην Φολέγανδρο είναι το «σουρωτό», λευκό, φρέσκο, πικάντικο μαλακό τυρί που χρησιμοποιείται σε σαλάτες ή σε πίτες. Το «σκληρό» είναι ένα τυρί το οποίο στη Φολέγανδρο το ονομάζουν απλά «τυρί». Ξακουστό είναι και το μέλι της Φολεγάνδρου. Μην χάσετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε ξερικές ντομάτες και αγγούρια, τα οποία είναι πεντανόστιμα.Επίσης ζητήστε να δοκιμάσετε τα «ματσάτα», χειροποίητα μακαρόνια που σερβίρονται με κόκορα ή κοκκινιστό κουνέλι ή την «καλασούνα», την πικάντικη κρεμμυδόπιτα, καθώς και τις εύγευστες μελόπιτες αλλά και τα παστέλια που σύμφωνα με την παράδοση τα προσφέρουν στους γάμους και στις βαφτίσεις αντί για κουφέτα.

Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου