ΣΠΑΡΤΗ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Πολλές και ποίκιλες είναι οι εκδηλώσεις που γίνονται στην πόλη, όλο το χρόνο. Εκδηλώσεις της Πνευματικής Εστίας, κάθε εβδομάδα από τον Οκτώβριο έως το Μάιο, εκδηλώσεις μουσικών συλλόγων και ομίλων, του Λυκείου Ελληνίδων, του Λαογραφικού Χορευτικού Συλλόγου, της «Πυρρίχης», το Πολιτιστικό Καλοκαίρι του Σαϊνοπούλειου Θεάτρου, εκδηλώσεις του Ορειβατικού Συλλόγου και της «Υπαιθρίου Ζωής», αθλητικές εκδηλώσεις που διοργανώνει ο ΟΝΑ του Δήμου Σπαρτιατών, όπως ο Γύρος της πόλης το Νοέμβριο, το Σπάρταθλον, με διεθνή συμμετοχή στο τέλος Σεπτεμβρίου, η Σπαρτακιάδα (ποδηλατικός αγώνας) την πρώτη εβδομάδα μετά το Σπάρταθλον και διάφοροι άλλοι αθλητικοί διεθνείς αγώνες μία φορά το χρόνο.
ΣΑΪΝΟΠΟΥΛΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟ
Το Σαϊνοπούλειο Θέατρο (τηλ. 27310 28878, 28184) είναι το κέντρο των πολιτιστικών εκδηλώσεων της Λακωνίας τα τελευταία 19 χρόνια, φιλοξενώντας τις καλύτερες μουσικές και θεατρικές παραστάσεις που δίνονται σε όλη την Ελλάδα. Είναι σύγχρονο αμφιθέατρο, ωστόσο καλύπτει όλες τις προδιαγραφές των αρχαίων στον προσανατολισμό, τη θέα («ατενίζει» τον Ταΰγετο και το Μυστρά), την ακουστική, την αμεσότητα στην επικοινωνία του θεατή με τον ηθοποιό. Χωρίζεται σε 4 κερκίδες, έχει 15 σειρές καθισμάτων κι εξυπηρετεί 2.000 θεατές. Γύρω του απλώνεται το Σαϊνοπούλειο Πάρκο, ένας χώρος στον οποίο συναντάμε έναν παραδοσιακό νερόμυλο, τη βίλα Χρυσαυγή, ένα δρόμο με φοίνικες, παιδική χαρά, καθώς και το δρόμο των ποιητών, με προτομές του Ν. Βρεττάκου, του Γ. Ρίτσου και άλλων ποιητών.
ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ
Πληροφορίες: τηλ. 210 3227756
Την άνοιξη του 490 π.Χ., οι Αθηναίοι στέλνουν στη σύμμαχο Σπάρτη τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη, ζητώντας βοήθεια για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες στο Μαραθώνα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ηρόδοτου, ο Φειδιππίδης έφτασε στη Σπάρτη την «επόμενη μέρα της αναχώρησης του από την Αθήνα». Ήταν το αποκορύφωμα των ορίων της ανθρώπινης αντοχής!
Δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα, ένας βρετανός φιλέλληνας και μελετητής της αρχαίας ιστορίας, ο Τζον Φόντεν, πτέραρχος της RAF και δρομέας μεγάλων αποστάσεων, έρχεται στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 1982, με μια ομάδα συναδέλφων του, επίσης δρομέων, και τρέχοντας πάνω στα βήματα του Φειδιππίδη διαπιστώνουν ότι ο Ηρόδοτος «δικαιώθηκε», αφού οι τρεις τερμάτισαν μπροστά στο άγαλμα του Λεωνίδα στη Σπάρτη σε χρόνους από 36 έως 39 ώρες!
Το 1984 ιδρύθηκε ο Διεθνής Σύνδεσμος Σπάρταθλον που διοργανώνει τον αγώνα Σπάρταθλον στα τέλη Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή των λαμπρότερων διεθνών ονομάτων μεταξύ των δρομέων μεγάλων αποστάσεων. Το 1984 ο Γιάννης Κούρος τερμάτισε πρώτος σε χρόνο 20 ώρες και 25', το μικρότερο χρόνο μέχρι σήμερα. Από τη Λακωνία πήρε μέρος και τερμάτισε ο Κώστας Μιχαλόπουλος.

ΔΗΜΟΣ ΑΣΩΠΟΥ
Πλήθος εκδηλώσεων και γιορτών θα παρακολουθήσετε αν επισκεφθείτε το Δήμο Ασωπού, όπως:
Του Αγίου Δημητρίου στα Παπαδιάνικα (26 Οκτωβρίου), της Χρυσαφίτισσας στα Παπαδιάνικα (την επομένη της Κυριακής του Θωμά).

ΝΕΑΠΟΛΗ
Στη διάρκεια του καλοκαιριού τα πολλά πανηγύρια της περιοχής αναλαμβάνουν να μυήσουν τον επισκέπτη στις παραδόσεις και τα γιορτινά έθιμα. Πολιτιστικές εκδηλώσεις γίνονται από το Δήμο και τους πολλούς Συλλόγους της περιοχής. Γιορτή των ψαράδων γίνεται κάθε χρόνο τον Αύγουστο. Στη διάρκεια του έτους είναι άφθονες οι εκδηλώσεις ψυχαγωγίας, μνήμης και γιορτής και τα τελευταία χρόνια γίνεται την αποκριά μεγάλο καρναβάλι στη Νεάπολη.

ΜΑΝΗ
Μοναδική η πορεία της Μάνης μέσα στην Ιστορία, (έγραφε 21-11-1993 η εφημ. Καθημερινή), μοναδική και η φύση της. Ενώνοντας αυτά τα δύο και εκτός από την καταλυτική γοητεία που ασκούν κατανοείς, το είδος των ανθρώπων που αυτή η γη βγάζει καθώς και τα δημιουργήματά τους. Η αρχιτεκτονική τους, τα έθιμα, τα μοιρολόγια, η ανδρεία τους. Οι Μανιάτες πολεμούσαν πάντα, παντού και στη πρώτη γραμμή.
Η Μάνη διατήρησε μέχρι στιγμής το χρώμα της, ενώ ο ιδιαίτερος τοπικός πολιτισμός με ισχυρές παραδόσεις (π.χ. άγραφος νόμος για συμφωνίες κάθε είδους, αγοροπωλησίες κ.λ.π.), κοινωνικά οργανωμένος με ήθη και έθιμα ξεχωριστά δένει αρμονικά με το ξεχωριστό τοπίο. Άνθρωποι μιλούν μια γλώσσα με λεκτική προφορά και ιδιωματισμούς που έχουν βάθος στην αρχαία Ελληνική γλώσσα (Δωρική).
Έχει επικρατήσει το έθιμο της αντεκδίκησης στη Μάνη να ονομάζεται βεντέτα, αντί του ορθού γδικιωμός ή δικηωμός, η λέξη όμως βεντέτα δεν υπάρχει στην παραδοσιακή Μάνη. Εξάλλου, ως εθνογραφικός και επιστημονικός όρος, η βεντέτα δηλώνει ιδιαίτερης μορφής αιματηρή εχθρότητα και σύγκρουση που καταλήγει σε αλληλοδιαδόχους φόνους και αντεκδικήσεις ανάμεσα σε δύο οικογένειες. Γενικά, όταν η σύγκρουση γινόταν μεταξύ μελών του ίδιου γένους επενέβαινε η γεροντική (=συμβούλιο του γένους) και προσπαθούσε να τα συμβιβάσει. Τα αίτια των συγκρούσεων και των φονικών ήταν ποικίλα. Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του εθίμου έπαιζαν και οι γυναίκες, οι οποίες με τα μοιρολόγια τους εξωθούσαν τους άντρες της οικογένειας στο φόνο.
Η χωσία ήταν ένα έντιμο και παραδεκτό μέσο που μεταχειριζόταν συνήθως ο εκδικητής για να πετύχει το σκοπό του και τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα αν κατάφερνε να πάρει εκδίκηση, έστω και με αυτό τον τρόπο. Μετά τη δημόσια γνωστοποίηση του αδικήματος που είχε υποστεί ο γενάρχης κήρυσσε τίμια τον πόλεμο στον αντίμαχο και φύλαγε «χωσία», που σημαίνει ενέδρα, καρτέρι κι αιφνιδιασμό, και ο αντίπαλος ήταν υποχρεωμένος να φυλάγεται.
Μεσολαβούσε η γεροντική (ομάδα που είχε ως αποστολή της το συμβιβασμό των αντιμαχομένων), σε μια προσπάθεια να συμβιβάσει τις αντιθέσεις. Κάποιες φορές γινόταν τρέβα, δηλαδή ανακωχή, που ανέστελλε τους νόμους του γδικιωμού όταν υπήρχαν ζωτικές εποχιακές εργασίες (μάζεμα ελιάς κ.λπ.).
Το ψυχικό ή ψυχαδερφοσύνη είναι το αντίθετο του γδικιωμού, συμφιλιωτικό έθιμο συγγνώμης και συγχώρεσης. Είναι το έθιμο της Κυριακής του Πάσχα. Τότε που κατά τη δεύτερη ανάσταση οι αντιμαχόμενοι στέκονται αντίκρυ και χαιρετιόνται με το φιλί της αγάπης.
Το ξακουστό μανιάτικο μοιρολόγι δεν εκφράζει μόνο τη συνταρακτική παρουσία του θανάτου. Είναι και η σπαραχτική διαμαρτυρία της νέας γυναίκας που μένει χήρα. Η απελπισμένη φωνή της κόρης που μένει χωρίς προστάτη. Η λυπηρότερη έκφραση της υπέρτατης οδύνης, η γοερή και τρυφερή συνάμα κραυγή της κεραυνοχτυπημένης μάνας που μένει χωρίς παιδί.

Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου