Ο νομός Λάρισας υπήρξε επίκεντρο της ανθρώπινης δραστηριότητας με συνεχή παρουσία ακόμα και κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο. Από την Κατώτερη Παλαιολιθική Εποχή (400.000-200.000 χρόνια πριν από σήμερα) μέχρι και τη Νεολιθική Εποχή (7.000 π.Χ.) τα ευρήματα μαρτυρούν την παρουσία αυτών των μακρινών προγόνων. Πρώτοι πρόγονοι μαρτυρούνται οι Πελασγοί, που εκχέρσωναν την πλούσια πεδιάδα του Πηνειού για να στήσουν τις πρώτες τους καλλιέργειες έξι ή εφτά χιλιάδες χρόνια πριν. Τις καθαρές πια εκτάσεις τις ονόμαζαν Άργη - Πελασγικό Άργος ήταν το πρώτο όνομα της Θεσσαλίας - και κοντά σ' αυτές έχτιζαν τις κυκλώπειες ακροπόλεις τους και τις ονόμαζαν Λάρισσες, από το Λάας που σημαίνει Βράχος - απ' όπου και το Λαός - στην ξεχασμένη πια και μακρινή τους γλώσσα.
Στον Όλυμπο θα κατοικήσουν οι θεοί της αρχαιότητας οι οποίοι, με βάση τις μυθολογικές αφηγήσεις, θα συμπορευτούν με τους ανθρώπους στην προσπάθειά τους να οικοδομήσουν τον αρχαίο πολιτισμό. Με την έλευση των Θεσσαλών (1.200 π.Χ.) και την κυριαρχία τους επί των παλαιών κατοίκων της περιοχής θα αρχίσουν να γράφονται οι λαμπρές σελίδες της ιστορίας και του πολιτισμού. Η οργάνωση της θεσσαλικής συμπολιτείας το περίφημο «Κοινό των Θετταλών» και η διαμόρφωση μιας ισχυρής πολιτικής και οικονομικής δύναμης θα αναδείξει μια σειρά ακμαίες πόλεις με πρωτεύουσα όλων τη Λάρισα.
Μια τόσο πλούσια σε προϊόντα και φυσικά πλεονεκτήματα περιοχή δεν θα αφήσει αδιάφορους τους γείτονες Μακεδόνες που την κατέκτησαν το 354 π.Χ. ούτε τους Ρωμαίους οι οποίοι επικράτησαν από το 2ο π.Χ. μέχρι τον 4ο μ.Χ. αι..
Στη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων η περιοχή της Λάρισας δέχεται αρκετές επιδρομές βαρβάρων, ενώ το 1423 έπεσε οριστικά στα χέρια των Οθωμανών. Στην περιοχή αναδείχτηκαν σπουδαίοι επιστήμονες και δάσκαλοι γνωστοί και περιζήτητοι ακόμα και στην Ευρώπη (Δ. Γοβδελάς, Κ. Κούμας, Ι. Πέζαρος, Ι. Λεονάρδος, Οικονόμου εξ Οικονόμων κ. α. ). Ο νομός απελευθερώθηκε εν μέρει το 1881 ενώ η περιοχή της Ελασσόνας με τον πόλεμο του 1912-13.
Ο μυθικός Φιλοκτήτης, ο οποίος με τα φαρμακερά βέλη του Ηρακλή συνέβαλε στην κατάκτηση της Τροίας, είναι ο πιο γνωστός βασιλιάς της αρχαίας Μελιβοίας. Επί των ημερών του άκμασε ένα ισχυρό βασίλειο, ένα από τα μεγαλύτερα και δυνατότερα στην αρχαία Ελλάδα. Το όνομά του συνεχίζει να αναφέρεται στους αιώνες. Όπως συνεχίζουν να μνημονεύονται τα απομεινάρια του πανάρχαιου πολιτισμού στην περιοχή. Τόπος ιστορικός, τόπος ευλογημένος από το Θεό και δοξασμένος από τους ανθρώπους η Μελιβοία.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
ΦΑΡΣΑΛΑ
Η αρχαία Φάρσαλος εκτεινόταν στη βόρεια πλαγιά και τις υπώρειες του υψώματος Προφήτης Ηλίας, σε μια στρατηγικής σημασίας γεωγραφική θέση, από την οποία διέρχονταν οδικοί άξονες που συνέδεαν τη βόρεια με τη νότια Ελλάδα. Σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από τη σύγχρονη πόλη. Η εύφορη πεδιάδα που απλώνεται μπροστά της και η οποία διασχίζεται από τους ποταμούς Ενιπέα και Απιδανό, η κυριότερη πηγή του τελευταίου ανέβρυζε ως πριν λίγα χρόνια στους πρόποδες του λόφου της Αγίας Παρασκευής, αποτελούσε στην αρχαιότητα, όπως και σήμερα, πηγή οικονομικής ευημερίας.
Πηγές:
Δήμος Φαρσάλων
www.farsala.gr
Επιμελητήριο Λάρισσας
www.larissa-chamber.gr