H πεζοπορία είναι μια δραστηριότητα η οποία δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί στη Μήλο σε αντίθεση με άλλα νησιά των Κυκλάδων. Αλλά, όσοι αποφασίσουν να περπατήσουν, θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν ένα διαφορετικό, αλλά εξίσου όμορφο, πρόσωπο του νησιού. Τα μονοπάτια της Μήλου – τα οποία δεν είναι σηματοδοτημένα και οργανωμένα – θα σας οδηγήσουν σε παραλίες του νησιού αλλά και σε τοποθεσίες που σίγουρα αξίζει να «ανακαλύψετε». Ανάλογα ποια περιπατητική διαδρομή θα επιλέξετε έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε τις Κατακόμβες, οι οποίες είναι από τις πιο αξιόλογες της Ευρώπης, -μετά από αυτές της Ρώμης, τον αρχαιολογικό χώρο της προϊστορικής πρωτεύουσας της Μήλου Φυλακωπής τη λιμνοθάλασσα στο Ριβάρι, τις ειδυλλιακές παραλίες του Παπάφραγκα, του Σαρακίνικου, της Αγίας Κυριακής, της Πλάθιενας, το ξεχωριστό Εμπουριό, τα παλιά ορυχεία στο Βάνι, το ρωμαϊκό θέατρο αλλά και τους σημερινούς οικισμούς του νησιού: την Χώρα της Πλάκας, την Τρυπητή με τους ανεμόμυλους και το λιμάνι, τον Αδάμαντα. H Μήλος διαθέτει επίσης το μεγαλύτερο δίκτυο χωματόδρομων των Κυκλάδων, οι οποίοι είναι προσπελάσιμοι μόνο από οχήματα 4X4 και από...περιπατητές. Τα μονοπάτια που υπήρχαν κάποτε για τις μετακινήσεις των κατοίκων δυστυχώς δεν έχουν διατηρηθεί, εκτός από μερικά πολύ μικρά τμήματα.
Αξίζει η διαδρομή και μόνο για την εκπληκτική θέα από τον Προφήτη Ηλία!..Το «αρχαιολογικό μονοπάτι» του νησιού είναι μικρό σε μήκος και πολύ εύκολο, ενώ παράλληλα διέρχεται από τους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού (γι αυτό του δώσαμε αυτό το όνομα). Επισκεφτείτε πρώτα τις Κατακόμβες στην Τρυπητή και ανηφορίστε προς το πάρκινγκ. Πολύ πριν φτάσετε σε αυτό θα δείτε το μονοπάτι αριστερά. Το ακολουθείτε, κινούμενοι παράλληλα με τα αρχαία τείχη ενώ έχετε θέα στη θάλασσα και στο Κλήμα. Μόλις βγείτε στο Ρωμαϊκό Θέατρο ακολουθήστε το μονοπάτι δεξιά και αφού βγείτε πάνω από το Θέατρο στρίψτε στο δρομάκι αριστερά. Γρήγορα θα φτάσετε στη θέση Τρεις Εκκλησιές όπου βρίσκεται το Βαπτιστήριο και θα ακολουθήσετε πορεία προς το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, το οποίο διακρίνεται πάνω στο λοφάκι μπροστά σας. Αναγκαστικά θα περάσετε μέσα από ένα χωράφι και θα ανέβετε τα περίπου 50 πλατύσκαλα τα οποία θα σας οδηγήσουν στο εκκλησάκι, απ' όπου η θέα θα σας μαγέψει. Επιστρέφετε από τον ίδιο δρόμο και συνεχίζετε ευθεία από το Βαπτιστήριο μέχρι που θα συναντήσετε την πινακίδα που ενημερώνει για το σημείο όπου ανακαλύφθηκε η Αφροδίτη της Μήλου.
H διαδρομή ξεκινά από τη Ζεφυρία, το πάλαι ποτέ κέντρο λαθρεμπόρων - κοντραμπατζήδων και κατευθύνεται προς το αεροδρόμιο και τα θερμοκήπια. Στη συνέχεια περνάει από την περιοχή Στόλοι και ανάμεσα από δύο λόφους, τμήματα του ηφαιστείου. Σύντομα συναντά ένα ιδιόμορφο τοπίο που μοιάζει με λιβάδι και με λίγο ψάξιμο εδώ θα βρείτε τις ατμίδες. H παραλία της Αγίας Κυριακής βρίσκεται πολύ κοντά (την βλέπετε κιόλας) και σε αυτήν οδηγεί ένα παλιό μονοπάτι για μουλάρια. Μια δροσιστική βουτιά είναι ότι πρέπει!..
Μια από τις πιο εντυπωσιακές διαδρομές της Ελλάδας! Και ο λόγος που της προσδίδουμε αυτό το χαρακτηρισμό είναι οι κατάλευκοι ηφαιστειακοί σχηματισμοί της βόρειας ακτογραμμής κατά μήκος της οποίας κινείται η διαδρομή. Βαδίζοντας σε αυτό το μονοπάτι έχετε την ευκαιρία να δείτε το διάσημο Σαρακίνικο και τον Παπάφραγκα, τον αρχαιολογικό χώρο της Φυλακωπής -απ' όπου και θα ξεκινήσει η πορεία σας- και τον όμορφο οικισμό στα Μανδράκια όπου θα καταλήξετε. Την πιο πολλή ώρα θα περπατάτε σε άμμο, βράχια ή χωράφια αλλά δύσκολα θα χαθείτε. Λίγη προσοχή χρειάζεται στο τμήμα από το Σαρακίνικο μέχρι τα Μανδράκια που το μονοπάτι χάνεται τελείως, όμως μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον χωματόδρομο.
H διαδρομή ξεκινά από τα παλιά μεταλλεία σιδηρομαγγανίου στο ακρωτήριο Βάνι όπου μπορείτε να φτάσετε είτε με το αυτοκίνητό σας είτε με κάποιο καραβάκι από το λιμάνι του Αδάμαντα. Θα περπατήσετε στον χωματόδρομο του Ξερόκαμπου προς το Αμπουρδεκτάκι (βρίσκεται κοντά στον όρμο του Αγίου Δημητρίου) και θα συνεχίσετε στο μονοπάτι των κυνηγών το οποίο θα σας οδηγήσει στον γραφικό Εμπουριό. Από εκεί, εύκολα (από τον κεντρικό χωματόδρομο) θα φτάσετε στη λιμνοθάλασσα στο Ριβάρι, τη Φατούρενα και τέλος θα ανηφορίσετε για την Αγία Μαρίνα.