ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Σύμφωνα με όσα γράφονται στην Περιήγηση του Παυσανία, το νησί κατά τους προϊστορικούς χρόνους κατοικήθηκε από τους Πελασγούς, λαό προελληνικό που κατέβηκε από την Θράκη. Είναι πιθανόν όμως, πριν την εγκατάσταση των Πελασγών στη Σκιάθο, το νησί να είχε κατοικηθεί από Κάρες Πιθανότατα επίσης να είχαν έρθει στο νησί Κρήτες που γνωρίζουμε ότι είχαν καταλάβει την γειτονική Πεπάρηθο (σημερινή Σκόπελο). Στην υπόθεση αυτή συνηγορεί και το γεγονός ότι ένα από τα λατρευτικά ονόματα το θεού Διόνυσου, ο οποίος λατρευόταν στα υπόλοιπα νησιά που κατέλαβαν οι Κρήτες ήταν το "Σκιάνθιος", επίθετο που μοιάζει με το όνομα του νησιού. Αργότερα, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Σκιάθο Χαλκιδείς. Οι Χαλκιδείς ήταν Ίωνες και φαίνεται ότι έφτασαν στο νησί τον Ζ' ή ΣΤ' αιώνα σε κάποια από τις πορείες τους για να ιδρύσουν αποικίες στη Χαλκιδική. την πόλη τους την έκτισαν στα νοτιοανατολικά του λιμανιού πάνω στο ύψωμα, ώστε να κυριαρχεί σ' ολόκληρο το μεγάλο όρμο και το εσωτερικό διπλό λιμάνι. Ήταν περιτειχισμένη με τείχος από τετράγωνους μαρμάρινους λίθους, μεγάλους και ακατέργαστους και επικοινωνούσε με την ενδοχώρα και το λιμάνι με δύο πύλες. Η πόλη αυτή κατοικήθηκε σε όλη τη διάρκεια των κλασικών, ελληνιστικών και βυζαντινών χρόνων μέχρι την εποχή που δημιουργήθηκε η μεσαιωνική πόλη, το Κάστρο, στο βόρειο τμήμα του νησιού. Η Σκιάθος παρουσιάζεται πάλι στο ιστορικό προσκήνιο την περίοδο των Περσικών Πολέμων το 480 π.χ., όταν ο περσικός στόλος κατέρχονταν από τη Θεσσαλονίκη, οι Έλληνες που τον περίμεναν στο Αρτεμίσιο της Εύβοιας ειδοποιήθηκαν με πυρσούς από τη Σκιάθο. Κατά τη διάρκεια των Μηδικών, φαίνεται ότι η Σκιάθος βοήθησε τους Έλληνες και ήταν μια από τις πόλεις που δε "εμήδισαν" Όταν το 478/7 π.χ. συστήθηκε η Α' Αθηναϊκή Συμμαχία, η γνωστή ως συμμαχία της Δήλου, η Σκιάθος ακολούθησε τους Αθηναίους. Την περίοδο της Αθηναϊκής συμμαχίας η Σκιάθος όπως και οι άλλες πόλεις της συμμαχίας είχε αυτονομία και δημοκρατική διοίκηση. Είχε δηλαδή βουλή, εκκλησία του δήμου και επώνυμο άρχοντα. Οπως διαπιστώνεται από τους " φορολογικούς καταλόγους" που σώζονται σε αττικές επιγραφές, η Σκιάθος συμπεριλαμβανόταν στη Θρακική περιοχή και πλήρωνε χίλιες δραχμές το χρόνο, ποσό πολύ μικρό, που φανερώνει ότι η Σκιάθος ήταν φτωχή τα χρόνια εκείνα. Με το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου το 404 π.χ. και μετά την ήττα των Αθηναίων, η Σκιάθος περιήλθε στην κυριαρχία της Σπάρτης και το πολίτευμα της έγινε ολιγαρχικό. Το 386 π.χ. με την Ανταλκίδειο ή Βασίλειο ειρήνη, η Σκιάθος κηρύχτηκε ανεξάρτητη. Οι Σπαρτιάτες όμως παραβίασαν τις διατάξεις της ειρήνης και σύντομα κατέλαβαν πάλι τη Σκιάθο, τοποθέτησαν στρατιωτική φρουρά και επέβαλαν βαριά φορολογία. Το 378/7 π.χ. όταν η Αθήνα συστήνει την Β' Αθηναϊκή συμμαχία, με σκοπό ν' αντιμετωπίσει τις επεκτατικές διαθέσεις των Σπαρτιατών, η Σκιάθος τάχτηκε και πάλι στο πλευρό της. Στη Β' Αθηναϊκή ηγεμονία, η Σκιάθος παρέμεινε περίπου 40 χρόνια και στο διάστημα αυτό η οικονομική κατάστασή της βελτιώθηκε τόσο, ώστε στα μέσα περίπου του Δ' π.χ. αιώνα έκοψε χάλκινα νομίσματα με την παράσταση της κεφαλής του Ερμή από τη μία πλευρά και του κηρυκείου με τη λέξη CΚΙΑΘΙ από την άλλη. Αργότερα το νησί χρησιμοποιήθηκε από τους Αθηναίους σαν ναύσταθμος και βάση για τις επιχειρήσεις τους κατά του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας. Το 338 π.χ. μετά τη μάχη της Χαιρώνειας και την επικράτηση των Μακεδόνων, η Σκιάθος περιήλθε στην κυριαρχία τους.

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ - ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Οι Μακεδόνες εγκατέστησαν στη Σκιάθο πολίτευμα ολιγαρχικό και το νησί έζησε ανενόχλητο για πολλά χρόνια.
Ιστορικά εμφανίζεται πάλι από την εποχή του Φιλίππου Ε' (238-279π.Χ.) Η Σκιάθος εκείνα τα χρόνια δεινοπαθεί αρκετά γιατί οι πολεμικές επιχειρήσεις με τους Ρωμαίους διαδραματίζονται στις γύρω περιοχές.
Με την έναρξη του Β' Μακεδονικού πολέμου, το 200/199 π.χ. ο Φίλιππος δίνει διαταγή να καταστραφούν η Σκιάθος και η Σκόπελος ώστε να μην πέσουν στα χέρια του εχθρικού ναυτικού και χρησιμοποιηθούν εναντίον του. Το ίδιο έτος φτάνει στο νησί ο Ρωμαϊκός στόλος και ο στόλος του Αττάλου Α' της Περγάμου που ήταν σύμμαχος της Ρώμης και παίρνουν σαν λεία ό,τι είχε απομείνει από το κατεστραμμένο και ερημωμένο νησί. Παρ' όλη την καταστροφή η πόλη γρήγορα συνήλθε και μετά την ήττα του Φιλίππου στις Κυνός Κεφαλές το 197 π.χ. αποκαταστάθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα.
Το 146 π.χ. ολόκληρη η Ελλάδα υποδουλώθηκε στους Ρωμαίους και η Σκιάθος ακολούθησε την ίδια τύχη. Το 42 π.χ., μετά τη μάχη των Φιλίππων, ο νικητής Αντώνιος χάρισε τη Σκιάθο μαζί με κάποια άλλα νησιά στους Αθηναίους σαν ευχαριστία στη βοήθεια που του παρείχαν.

ΒΥΖΑΝΤΙΟ - ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ
Ελάχιστες πληροφορίες έχουμε για τη Σκιάθο από την πρώτη βυζαντινή περίοδο.
Διοικητικά υπαγόταν στην επαρχία Θεσσαλίας που αποτελούσε τμήμα του Μακεδονικού θέματος και με την εξάπλωση του Χριστιανισμού στο νησί, δημιουργήθηκε έδρα επισκόπου που ανήκε στη μητρόπολη Λάρισας.
Το 758 μ.Χ. επί Κων/νου του Κοπρώνυμου , στο λιμάνι της Σκιάθου ήταν αγκυροβολημένος ο Βυζαντινός στόλος, ο οποίος μετέβη για να βοηθήσει τη Θεσσαλονίκη από την επίθεση Βούλγαρων και Σλάβων. Τον Ζ' μ.Χ. αιώνα η Σκιάθος υποφέρει πολύ από τις πειρατικές επιδρομές των Σαρακηνών στο Αιγαίο.
Όταν καταλύθηκε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία από τους Φράγκους το 12Ο4 και τα νησιά του Αιγαίου δόθηκαν στους Ενετούς, η Σκιάθος, η Σκόπελος όπως και άλλα νησιά των Κυκλάδων δόθηκαν στους αδελφούς Ανδρέα και Ιερεμία Γκίζι, βενετσιάνους επιχειρηματίες.
Οι Γκίζι παραχώρησαν στους κατοίκους αυτοδιοίκηση με αρκετά προνόμια που ίσχυσαν και στη Β' Ενετοκρατία, αλλά κατάργησαν την Ορθόδοξη επισκοπή.Για κατοικία τους και ασφάλεια της πόλης έκτισαν στην Σκιάθο ένα καινούργιο κάστρο στο Μεγάλο λιμάνι, το λεγόμενο Μπούρτζι. Οι αδελφοί Γκίζι εξουσίαζαν τη Σκιάθο μέχρι το 1259 και οι διάδοχοί τους για 17 ακόμα χρόνια, μέχρι τα 1276 που ο Βυζαντινός στόλος τους έδιωξε από τις Β. Σποράδες.
Η Σκιάθος ανήκε στο Βυζαντινό κράτος μέχρι το 1453. Η Βυζαντινή κυριαρχία ήταν μάλλον τυπική διότι οι πειρατικές επιδρομές που μάστιζαν το Αιγαίο τα χρόνια εκείνα δεν άφησαν την Κωνσταντινούπολη να επιβληθεί ουσιαστικά στα νησιά που είχε ανακαταλάβει. Έτσι στα μέσα του ΙΔ' αιώνα οι Σκιαθίτες, απελπισμένοι πλέον από τις αλλεπάλληλες επιδρομές τόσο των πειρατών όσο και των Τούρκων, εγκατέλειψαν την παραλιακή πόλη τους και έκτισαν καινούργια, πιο ασφαλή, το Κάστρο, στα βόρεια του νησιού σ' έναν απότομο βράχο που αποτελούσε και φυσικό φρούριο.
Οταν το 1453 έπεσε η Κων/πολη στα χέρια των Τούρκων, οι Σκιαθίτες προτίμησαν την ενετική κατοχή γιατί μόνο η Βενετία θα μπορούσε να τους προστατέψει από τους Τούρκους. Γι' αυτό, ζήτησαν από τους Ενετούς να καταλάβουν το νησί με την προϋπόθεση ότι θα επικυρωθούν τα προνόμια που είχαν δώσει στο νησί οι Γκίζι και θα διατηρηθεί η έδρα του Ορθόδοξου Επίσκοπου, αιτήματα τα οποία έγιναν δεκτά. Έτσι αρχίζει Β'Ενετοκρατία στη Σκιάθο που διήρκεσε μέχρι το 1538. Όμως, η ζωή των κατοίκων δεν καλυτέρευσε, οι πειρατικές επιδρομές συνεχίζονταν, οι δε Ενετοί τους καταπίεζαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε όταν το 1538 το Κάστρο πολιορκούνταν από τον Μπαρμπαρόσα, βρέθηκαν κάποιοι που προκειμένου να απαλλαγούν από την τυραννία τους, δεν δίστασαν να του το παραδώσουν.

ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (1538 - 1821)
Η τουρκική κυριαρχία της Σκιάθου αρχίζει το 1538 και επισημοποιείται το 1540 με την υπογραφή της ενετοτουρκικής ειρήνης. Την περίοδο αυτή το νησί κυβερνιόταν από Τούρκο διοικητή, τον Βοεβόδα, τον οποίο βοηθούσαν οι δημογέροντες ή προεστοί που εκλέγονταν κάθε χρόνο. ετησίως οι κάτοικοι πλήρωναν φόρο, το χαράτσι. Στο νησί υπήρχε επίσης καδής για τις δικαστικές υποθέσεις, αγάς για τις διοικητικές, ζαμπίτης για τη φορολογία.
Οι Σκιαθίτες ήταν υποχρεωμένοι να υπηρετούν για κάποιο διάστημα στον τουρκικό στόλο, όμως αργότερα η υποχρεωτική τούτη θητεία μετατράπηκε σε χρηματική εισφορά τα «μελαχικά».
Στα μέσα του ΙΖ' αιώνα, το 1660, ο ενετός ναύαρχος Φραγκίσκος Μοροζίνης καταλαμβάνει το Κάστρο και επαναφέρει για τρίτη φορά την ενετική κυριαρχία η οποία όμως δεν κράτησε πολύ γιατί οι Τούρκοι το ανακατέλαβαν και συνεχίστηκε έτσι η κυριαρχία τους μέχρι την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Με το πέρασμα των χρόνων οι Τούρκοι που ζούσαν στη Σκιάθο λιγόστευσαν.
Το αξίωμα του βοεβόδα (διοικητή) κατέληξε να εξαγοράζεται από τους ντόπιους, οι άλλες δε τουρκικές αρχές τις περισσότερες φορές ήταν ανύπαρκτες στο νησί κι οι υπηρεσίες τους εκτελούνταν από τους δημογέροντες που έτσι, σιγά-σιγά, απέκτησαν περισσότερα δικαιώματα. Οι κάτοικοι όμως συνέχισαν να υποφέρουν από την πειρατεία.
Παρ' όλες όμως τις δοκιμασίες οι Σκιαθίτες δεν λησμόνησαν τη ναυτιλία. Έτσι από τις αρχές του ΙΗ' αιώνα άρχισαν να ναυπηγούν μικρά πλοία με τα οποία διεξήγαγαν μεταφορές και εμπόριο στα κοντινά μέρη κι αργότερα, με μεγαλύτερα πλοία, έφτασαν ως την Αίγυπτο και τη Μαύρη θάλασσα.
Ο πόθος της Ελευθερίας ήταν άσβεστος για τους Σκιαθίτες. Έτσι το 1770 συμμετέχουν στη νικηφόρα ναυμαχία του Τσεσμέ στο πλευρό του Ρώσου ναυάρχου Αλεξίου Ορλώφ και λίγο αργότερα προσφέρουν άντρες και πλοία στο θρυλικό έλληνα θαλασσομάχο Λάμπρο Κατσώνη που δρούσε την εποχή αυτή εναντίον των Τούρκων με επιδρομές στα τουρκικά παράλια και επιθέσεις εναντίον τουρκικών πλοίων.
Ένα γεγονός με μεγάλη σημασία για το νησί και για όλη την Ελλάδα ήταν η δημιουργία της πρώτης Ελληνικής Σημαίας με άσπρο σταυρό σε γαλάζιο φόντο τον Σεπτέμβριο του 1807 στην Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821
Η Σκιάθος, αν και βρισκόταν μακριά από το κέντρο των επιχειρήσεων και αποτελούσε εύκολη λεία για τον τούρκικο στόλο, σύντομα τάχτηκε υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης. Την εποχή εκείνη διέθετε έναν ικανό αριθμό εξοπλισμένων πλοίων με εκπαιδευμένα πληρώματα από τους προηγούμενους θαλάσσιους αγώνες στους οποίους είχε λάβει μέρος. Έτσι τα Σκιαθίτικα πλοία βοήθησαν πολύ τον Αγώνα.
Την εποχή εκείνη βρήκαν καταφύγιο στη Σκιάθο πολλοί πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, όταν απέτυχαν τα επαναστατικά κινήματα στα μέρη αυτά. Σε 30.000 περίπου υπολογίζονται οι πρόσφυγες από τα χωριά του Πηλίου, του Ολύμπου, την Εύβοια, την Ήπειρο που ζήτησαν καταφύγιο στις Β. Σποράδες. Η συγκέντρωση τόσο πολλών ανθρώπων σ' ένα τόσο μικρό μέρος είχε σαν συνέπεια να δημιουργηθούν προβλήματα στέγασης και διατροφής και -καθώς υπήρχαν και οπλισμένοι μεταξύ τους- δεν άργησε να διασαλευτεί η τάξη και να επικρατήσει αναρχία. Έτσι, το νησί ταλαιπωρήθηκε για χρόνια από πράξεις βίας και λεηλασίας, των λιάπηδων, οι οποίοι παρέμειναν στη Σκιάθο και όταν ακόμα οι περισσότεροι πρόσφυγες ξαναγύρισαν στις πατρίδες τους ή εγκαταστάθηκαν σ' άλλα μέρη. Το 1823 οι Τούρκοι έκαναν απόπειρα να την ανακαταλάβουν, αλλά αποδεκατίστηκαν. Το 1829, με την υπογραφή του Πρωτόκολλου του Λονδίνου, με το οποίο ιδρυόταν ελληνικό κράτος υποτελές στους Τούρκους, οι Σκιαθίτες εγκατέλειψαν το Κάστρο και εγκαταστάθηκαν πάλι στο λιμάνι, εκεί που ήταν η αρχαία πόλη Σκιάθος.

Πηγή: Δήμος Σκιάθου
http://www.skiathos.gr/