ΛΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Η σκιαθίτικη λαϊκή αρχιτεκτονική, δεν έχει απόλυτα νησιώτικο ύφος. αποτελεί μια σύνθετη εικόνα νησιώτικου και Πηλιορείτικου χωριού, συνδυάζοντας παράλληλα και νεοκλασικά στοιχεία.
Τα σπίτια είναι συνήθως μικρά, χτισμένα το ένα κοντά στο άλλο, διώροφα και πέτρινα, ενώ για το βάψιμο των εξωτερικών τοίχων το μόνο υλικό που χρησιμοποιείται είναι ο ασβέστης. Συναντάμε κυρίως δύο είδη σπιτιών: τα αγροτικά και τα αρχοντικά. Οι παλιοί στενοί δρόμοι του νησιού, είναι φτιαγμένοι από πέτρινες πλάκες. Στο κέντρο του δρόμου είναι τοποθετημένες πλάκες κατακόρυφα μέσα στη γη σε σχήμα ψαροκόκαλου, ώστε να διευκολύνουν την απομάκρυνση των νερών της βροχής. Σε σημεία που οι δρόμοι είναι πολύ στενοί και στις στροφές, οι γωνίες των σπιτιών είναι κομμένες (φαλτσογωνιά) ώστε να διευκολύνεται η κίνηση σ' αυτούς. Μικρές πλατείες σχηματίζονται σε διάφορα σημεία της πόλης, όπου θα μπορούσε να υπάρξει συνάθροιση πλήθους, όπως γύρω και δίπλα από εκκλησίες, βρύσες κ.λ.π.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ
Τα χαρακτηριστικά της αντρικής φορεσιάς είναι η βράκα και το μακρύ φέσι με μακριά φούντα και έμοιαζε με την ενδυμασία των Υδραίων.
Η γυναικεία παραδοσιακή ενδυμασία αποτελείται από το υποκάμισο, που είναι το σπουδαιότερο και πιο απαραίτητο μέρος της γυναικείας φορεσιάς. Είναι μακρύ, φτάνει κάτω από τα γόνατα και το χαρακτηριστικό του είναι τα φαρδιά μανίκια.
Από πάνω φοριέται η φανέλα, που είναι σταυρωτή εμπρός και κουμπώνει με δύο μικρά κουμπιά, ραμμένα στο λαιμό της φανέλας. Συνήθως είναι μάλλινες ή βαμβακερές και έχουν λευκό χρώμα. μαύρες φανέλες φορούσαν οι ηλικιωμένες και όσες είχαν πένθος.
Οι κάλτσες, οι οποίες πλέκονταν από βαμβακερό ή μάλλινο νήμα και έφταναν μέχρι το γόνατο. Τις έλεγαν και τσουράπια. Το χρώμα τους ήταν λευκό, αλλά, όπως ισχύει και για τη φανέλα, οι πολύ ηλικιωμένες γυναίκες ή όσες είχαν πένθος, φορούσαν τσουράπια μαύρου χρώματος.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Τα περισσότερα δημοτικά τραγούδια της Σκιάθου, είναι αφηγηματικά. Η αρχή αυτών των τραγουδιών, ανάγεται στα χρόνια του Μεσαίωνα. Το χαρακτηριστικότερο Σκιαθίτικο τραγούδι είναι η Καμάρα.
Το τραγούδι αυτό τραγουδιέται στη διάρκεια του ομώνυμου Σκιαθίτικου χορού Σε παλαιότερες εποχές, αυτός ήταν ο προσφιλέστερος χορός για τις γυναίκες, οι οποίες τον χόρευαν ντυμένες με την πιο επίσημη φορεσιά τους και με περίσσια χάρη ύστερα από τη Δεύτερη Ανάσταση και στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου.
Ο χορός γινόταν επάνω στην ταράτσα του Κάστρου, κι αργότερα, όταν μεταφέρθηκαν οι κάτοικοι στην πόλη της Σκιάθου, χόρευαν την καμάρα στα αλώνια και αργότερα στην Αγία Τριάδα.
ΝΑΥΤΙΛΙΑ
Η ενασχόληση των Σκιαθιτών με τη ναυτιλία έχει μια μεγάλη ιστορία που εκκινεί στα βάθη των αιώνων και εξελίσσεται αδιατάρακτα μέχρι και σήμερα.
Στις αρχές του 18ου αιώνα, οι Σκιαθίτες, αφού απαλλάχτηκαν από τους τουρκικούς περιορισμούς, άρχισαν να ναυπηγούν δικά τους καράβια στον όρμο της Κεχριάς και να κάνουν εμπόριο και μεταφορές στα κοντινά μέρη.
Από το 1774 και μετά άρχισαν να ταξιδεύουν στην Αίγυπτο και τη Μαύρη θάλασσα.
Ήδη από το 18ο αιώνα λειτουργούσαν καλοί ταρσανάδες με άξιους καραβομαραγκούς, οι οποίοι είχαν τις εγκαταστάσεις τους στον Αι-Γιώργη κοντά στη λίμνη. Το 1804, σύμφωνα με τη Στατιστική του Αδαμάντιου Κοραή, η Σκιάθος είχε 12 πλοία με 144 ναύτες και 48 κανόνια.
Ήδη από την περίοδο δράσης του Σταθά και του Νικοτσάρα, ο σκιαθίτικος στόλος ήταν καλά εξοπλισμένος και αυτά τα καράβια, χρησιμοποιήθηκαν σε όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης σε πολλές επιχειρήσεις.
ΑΛΥΠΙΑΚΟΣ ΟΙΝΟΣ
Ο «Αλυπιακός οίνος» όπως αναφέρει ο μέγιστος των Ελλήνων διηγηματογράφων Σκιαθίτης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο διήγημά του, «Τα μαύρα κούτσουρα» ήταν κατάλληλος ν' ανακουφίζει «τας λύπας τους καημούς και τα βάσανα του κόσμου τούτου». Πρόσφατα, στην ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ) αποφασίστηκε να παρασκευαστεί και πάλι το ιστορικό κρασί, σε ικανή ποσότητα για να καλύπτει τις ανάγκες της Μονής και των πολυπληθών προσκυνητών και φίλων της Μονής.
«ΕΩΘΙΝΟ» - ΓΙΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΑΜΠΑΔΗΦΟΡΙΑ ΤΗΣ 25Ης ΜΑΡΤΙΟΥ
Τα τελευταία τρία χρόνια παράλληλα με τον εορτασμό της Εθνικής αυτής Επετείου αναβιώνονται τα έθιμα, όπως το «Εωθινό» και η «Λαμπαδηφορία» υπό την αιγίδα του Δήμου Σκιάθου. «ΕΩΘΙΝΟ» - ΓΙΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ Το εορταστικό αυτό ξύπνημα το «εωθινό», γινόταν ανήμερα της 25ης Μαρτίου το πρωί στις 5 η ώρα, και συμμετείχαν οι μαθητές της στ΄ τάξης του τότε Δημοτικού Σχολείου. Ψάλλονταν τα ίδια εμβατήρια με της λαμπαδηφορίας καθώς και ύμνοι της Εκκλησίας. Σε αυτή την εορταστική εκδήλωση γιορτάζεται η Απελευθέρωση του Γένους. Τα τελευταία τρία χρόνια, γίνεται η αναβίωση αυτού του εθίμου από την Τοπική Ομάδα Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού Σκιάθου σε συνεργασία με το Δήμο Σκιάθου.
Λαμπαδηφορία 25ης Μαρτίου
Η λαμπαδηφορία γίνεται το βράδυ στις 8 η ώρα ανήμερα της 25ης Μαρτίου. Το έθιμο της λαμπαδηφορίας πηγάζει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, τότε που είχαν συνδυάσει την Ανάσταση του Χριστού με την Ανάσταση του Γένους, την απελευθέρωση του Γένους από τους Τούρκους. Και όπως στην Ανάσταση έχουμε το Άγιο φως της Αναστάσεως, έτσι το ίδιο φως είναι το φως της Ελευθερίας. Μετά την απελευθέρωση εκπληρώθηκε η Ανάσταση του Γένους και έχουμε το φως, όπως και στην Ανάσταση του Χριστού. Για το έθιμο αυτό της λαμπαδηφορίας υπεύθυνοι ήταν παλαιότερα το Δημοτικό σχολείο του νησιού υπό την αιγίδα του Δήμου Σκιάθου. Συγκεντρώνονταν όλοι τότε στο Δημοτικό Σχολείο (γιατί δεν υπήρχε ακόμα Γυμνάσιο), και Δήμος Σκιάθου μοίραζε λαμπάδες και κεριά και ξεκινούσε η λαμπαδηφορία, κατά τάξεις του τότε σχολείου και πίσω από τους μαθητές ακολουθούσαν οι ενήλικες. Όλοι μαζί έψαλλαν τα δύο εμβατήρια : -« Όλη δόξα όλη χάρη» και - «Της δόξας λάμπει γαλανό το φως στη Χώρα»-. Για κάποια χρόνια δε γινόταν αυτό το έθιμο, ώσπου στη δεκαετία του ΄90 ο Σύλλογος Γυναικών Σκιάθου το αναβίωσε και τα τελευταία τρία χρόνια το συνεχίζει ο Δήμος Σκιάθου σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο των Εκκλησιών , και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού Σκιάθου.
ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ
23 Απριλίου - Η πανήγυρη του Αγίου Γεωργίου. Κατά τη διάρκειά της γίνονται ιππικοί αγώνες στη Λίμνη
26 Ιουλίου - Η πανήγυρη της Αγίας Παρασκευής στον Πλατανιά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εκδηλώσεις στα πλαίσια της ναυτικής εβδομάδας, τον Ιούλιο.
14 Αυγούστου - Η περιφορά του επιταφίου προς τιμή της Θεοτόκου στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, έθιμο μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο
21 Νοεμβρίου, των Εισοδίων της Θεοτόκου, το πανηγύρι της Παναγιάς της Κουνίστρας, πολιούχου του νησιού.
Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ
Ιστορικό Μουσείο
Μονή Ευαγγελισμού Σκιάθου.
Τηλ. 24270 22012
Πηγή: Δήμος Σκιάθου
http://www.skiathos.gr/