Στους πρόποδες του μεγαλόπρεπου βράχου Κάλαμος, στο ανατολικό άκρο, στο τέρμα του κεντρικού δρόμου, βρίσκεται το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, κτισμένο στον περίβολο του Αρχαίου Ναού του Απόλλωνα Αιγλήτου.
Το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής (ή Μονή της Κάτω Καλαμιώτισσας) περιβάλλεται από υψηλό τείχος από λαξευμένες πέτρες που αποτελούσαν τον περίβολο του αρχαίου ναού. Δεξιά της εισόδου βρίσκεται ο αρχαίος ναός του Απόλλωνα. Στο περίβολο υπάρχουν κελιά, αποθηκευτικοί χώροι και στο κέντρο της αυλής βρίσκεται το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, που αποτελεί το καθολικό της μονής. Είναι ένας μονόχωρος ναός με τρούλο, ενώ διαθέτει επίσης ένα νεότερης κατασκευής καμπαναριό. . Η εκκλησία κτίστηκε το 1887, όπου και μεταφέρθηκε η εικόνα της Παναγίας της Καλαμιώτισσας από το πάνω Μοναστήρι, τη Μονή της Άνω Παναγίας της Καλαμιώτισσας. Μετά το σεισμό του 1956 υπέστη ζημιές.
Το μοναστήρι της Παναγίας Καλαμιώτισσας με σταυροπηγιακά προνόμια από τα μέσα του 18ου αιώνα δεν έχει μοναχούς εδώ και περίπου 60 χρόνια.
Το αρχαίο οικοδομικό υλικό, καλοδουλεμένοι πλίνθοι από μάρμαρο ή ντόπιο λίθο, χρησιμοποιήθηκε για την οικοδόμηση εγκαταστάσεων του μοναστηριού, όπου εντοιχίστηκαν και αρκετές επιγραφές. Η Τράπεζα του μοναστηριού, στα δεξιά της εισόδου, αποτελεί μέρος αρχαίου οικοδομήματος. Στην αυλή του μοναστηριού σε μεγάλη έκταση υπάρχουν διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη, όπως σπόνδυλοι κιόνων.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
