Μόνιμος πληθυσμός 6.565 κάτοικοι
Η Κάρπαθος μαζί με την Κάσο είναι τα νοτιότερα νησιά της Δωδεκανήσου. Η Κάρπαθος (Κράπαθας) αναφέρεται από τον Όμηρο. Η πρωιμότερη κατοίκηση του νησιού τοποθετείται στη 2η χιλιετία π.Χ. από Κρήτες, όπως αναφέρει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης. Απομεινάρια οπό μυκηναϊκούς τάφους και α οικισμών της ίδιας περιόδου καταδεικνύουν την εναλλαγή των κατοίκων της Καρπάθου. Αναφέρεται να παίρνει μέρος στον Τρωικό πόλεμο. Αργότερα οι Δωριείς καταλαμβάνουν την Κάρπαθο, συγγραφείς την αναφέρουν ως Τετράπολη, επειδή έχει τέσσερις πόλεις (Αρκέσεια, Βρυκούς. Κάρπαθος και η αυτόνομη Σάρος). Στην εποχή του Διοκλητιανού μεταξύ του 245 - 313 μ.Χ. ανήκει στην Επαρχία Νήσων (provincia insularum) και αποτελεί ναύσταθμο της Ρώμης στη Μεσόγειο. Ακολουθούν τρεις περίπου αιώνες (μέσα 7ου - μέσα 10ου αι.) παρακμής και ερήμωσης, όταν πειρατές σκορπούν τον τρόμο στους παραλιακούς οικισμούς που εγκαταλείπονται και δημιουργούνται τα μεσαιωνικά ορεινά χωριά που διατηρούνται ως σήμερα. Από 1206 έως το 1224 το νησί είχε περιέλθει μαζί με την Κάσο
και τη Ρόδο, στην κυριαρχία του Λέοντα Γαβαλά. Το 1282 Κάρπαθο βρέθηκε υπό τους Γενουάτες του Αντρέα Μορέσκο, για να περάσει το 1306 στον άρχοντα της Κρήτης Αντρέα Κορνάρο. Εκείνος, διωκόμενος, την έδωσε με τη σειρά του, το 1313, στους Ιωαννίτες Ιππότες. Ο Αντρέας Κορνάρος επανακάμπτει όμως το 1315 και η οικογένειά του διοικεί την Κάρπαθο μέχρι το 1538, όταν οι Οθωμανοί του Μπαρμπαρόσσα την κατέκτησαν. Τα προνόμια που παραχωρήθηκαν, φορολογικά και διοικητικά, βοήθησαν ουσιαστικά στην ανάπτυξη δημοκρατικών θεσμών αυτοδιοίκησης και στη δημιουργία ακμαίας οικονομικής ζωής. Δείγμα της διοικητικής αυτάρκειας της Καρπάθου αυτής της περιόδου είναι το ότι μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ιταλικής κατοχής την Όλυμπο διοικούσαν οι δημογέροντες, εκλεγόμενοι κάθε χρόνο. Για ένα βραχύ μόνο διάστημα (1823 - 30) ανασαίνει ελεύθερα ως μέλος της Ελληνικής επαρχίας, για να επιστρέψει δια της διπλωματικής βίας στους Οθωμανούς. Το 1912 σημειώνεται η έναρξη της τελευταίας περιόδου δουλείας για την Κάρπαθο, αυτή της Ιταλοκρατίας
που λήγει το 1947 με την Ενσωμάτωση.
Η Κάρπαθος εντυπωσίασε τους αρχαίους Έλληνες και θεωρούσαν ότι εδώ φιλοξενήθηκαν πολλά μυθικά πρόσωπα. Σύμφωνα με μία μυθολογική εκδοχή ο πρώτος οικιστής της Καρπάθου ήταν ο Τιτάνας Ιαπετός, γιος του Ουρανού και της Γαίας και αδερφός του Κρόνου, του πατέρα του Δία.
Μία άλλη εκδοχή θέλει όλους τους Τιτάνες να ζουν στο νησί πριν επακολουθήσει η περίφημη Τιτανομαχία που μας αφηγείται ο Ησίοδος, κατά την οποία οι Τιτάνες που ήταν συγκεντρωμένοι στην κορυφή της Όρθης, νικήθηκαν από το Δία και τους δώδεκα θεούς που είχαν σαν ορμητήριο τον Όλυμπο της Θεσσαλίας.
Σχετικά με το όνομα της Καρπάθου υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Μία από αυτές συνδέει την ονομασία του νησιού με το φυτό κάρπασο που ευδοκιμούσε στην Κάρπαθο. Το ίδιο φυτό ωστόσο έδωσε το όνομά του στην Καρπασία, πόλη της Κύπρου.
Ο Όμηρος αναφέρει στην Ιλιάδα, ότι η "Κάρπαθος" πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο, στέλνοντας πλοία. Ένας άλλος λαός που κατοίκησε στο νησί ήταν οι Φοίνικες, ναυτικός λαός, που εκείνη την εποχή διέσχιζε με τα πλοία του τη Μεσόγειο και μετέφερε τα προϊόντα του σε διάφορες χώρες αναπτύσσοντας έτσι το εμπόριο και ενδεχομένως χρησιμοποίησαν και την Κάρπαθο για σταθμό τους.
Μία χαρακτηριστική δραστηριότητα των κατοίκων της Καρπάθου κατά την αρχαιότητα ήταν το ότι γινόταν συλλογή κόκκινων κοχυλιών και με το βράσιμο δημιουργούσαν χρώμα που το χρησιμοποιούσαν για τη βαφή υφασμάτων. Από το κόκκινο χρώμα που ονομαζόταν πορφυρούν έλαβε και το όνομα Πορφυρία. Κάτι χαρακτηριστικό για την παρουσία των Φοινίκων στο νησί της Καρπάθου είναι η ονομασία του μικρού λιμανιού Φοινίκι που βρίσκεται στη δυτική ακτή του νησιού και σήμερα είναι πόλος έλξης για επισκέπτες κυρίως το καλοκαίρι.
Μετά τους Μυκηναίους και τους Φοίνικες στο νησί ήρθαν οι Δωριείς γύρω στα 1000 π.Χ. Οι Δωριείς έφεραν τη μεγαλύτερη ακμή στο νησί. Εκείνη την εποχή άκμασαν τέσσερις οχυρωμένες πόλεις και γι αυτό την εποχή των Δωριέων η Κάρπαθος ονομαζόταν Τετράπολις. Οι πόλεις αυτές ήταν το Ποτίδαιο ή Ποσείδιο, η Αρκεσία ή Αρκέσεια, η Βρυκούς και η Νίσυρος, που είναι ένα βραχώδες νησάκι βόρεια της Καρπάθου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου