Στις ανατολικές υπώρειες του Βερμίου, νοτιοδυτικά της Πέλλας, βρισκόταν η Βέροια, μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Μακεδονίας κατά τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια.
Όπως προέκυψε από την ανασκαφική έρευνα, η θέση κατοικήθηκε συνεχώς τουλάχιστον από τον 5ο αι. π. Χ.
Οικιστικά κατάλοιπα της κλασικής περιόδου δεν διασώζονται, όμως τα νεκροταφεία με τα πλούσια κτερίσματα στους λακκοειδείς τάφους μαρτυρούν την ύπαρξη μιας ανθηρής πόλης.
Μεγάλη ακμή γνώρισε η Βέροια κατά την ελληνιστική περίοδο. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν τμήματα ισχυρού τείχους, λείψανα δημόσιων κτιρίων και σταδίου, καθώς και νεκροταφεία με λαξευτούς, λακκοειδείς και μακεδονικούς τάφους. Σύμφωνα με τις επιγραφές η πόλη, που ήταν ίσως χτισμένη κατά το ιπποδάμειο σύστημα, διέθετε γυμνάσιο, καθώς και ιερά αφιερωμένα στον Ηρακλή Κυναγίδα, τον Ασκληπιό, την Αθηνά, την Εννοδία κ.ά. Ανθηρά τοπικά εργαστήρια παρήγαν αγγεία και πήλινα ειδώλια υψηλής ποιότητας.
Η Βέροια αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, οπότε και έγινε η δεύτερη σε σπουδαιότητα μετά τη Θεσσαλονίκη μακεδονική πόλη. Η ευνοϊκή προς αυτή ρωμαϊκή διοίκηση της απένειμε τιμητικούς τίτλους. Η πόλη ως έδρα του Κοινού των Μακεδόνων αποτελούσε κέντρο της αυτοκρατορικής λατρείας και γνώρισε μεγάλη καλλιτεχνική άνθηση ως το τέλος του 3ου αι. μ. Χ. οπότε προχώρησε σε μία νέα φάση της ιστορικής πορείας της.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου