Το παλαιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου απέχει 18 χλμ από το Λιτόχωρο και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 900 μ. στον Όλυμπο. Το μοναστήρι είναι κουρνιασμένο σε μια φυσική κοιλότητα μεταξύ δύο μικρών ρευμάτων που ρέουν προς τον Ενιπέα ποταμό.
Η Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω είναι η σημαντικότερη ίσως Μονή στο νομό Πιερίας.
Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές το μοναστήρι ιδρύθηκε στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα από τον Άγιο Διονύσιο που ασκήτευε σε κοντινή σπηλιά, η οποία ονομάστηκε "Αγιο Σπήλαιο". Το παλαιότερο όνομα της μονής ήταν Αγία Τριάδα.
Διέθετε πλούσια βιβλιοθήκη και εργαστήρια αντιγραφής χειρογράφων και αγιογραφίας.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε ορμητήριο και καταφύγιο των αγωνιστών του Ολύμπου, ενώ παρουσίασε οικονομική και πνευματική ακμή.
Κατά τη διάρκεια των 400 ετών ζωής του παρείχε τη θρησκευτική και οικονομική υποστήριξη για αυτό το μέρος του Ολύμπου. Περιελάμβανε μέρος του δάσους στα Πριόνια, ενός υδρομύλου, ενός μύλου αλευριού και ενός αγροκτήματος.
Οι Τούρκοι κατέστρεψαν το μοναστήρι το 1828. έκτοτε ξανακτίστηκε αλλά υπέστη ζημίες από πυρκαγιές.
Από τις αρχές του 20ου αιώνα λειτούργησε με έξι μόνο μοναχούς. Ήταν η αγαπημένη θέση προσκυνήματος για τους κατοίκους της κεντρικής Μακεδονίας και των ορειβατών.
Μέχρι το 1928 το Μοναστήρι ήταν Σταυροπηγιακό, Πατριαρχικό υπό την δικαιοδοσία του Οικουμενικού θρόνου. Το 1928 υπήχθη στις Νέες Χώρες.
Το 1943 υπέστη καταστροφές δύο φορές, από μια βόμβα και από έκρηξη, από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής καθώς υπήρξε λημέρι των αγωνιστών της ελευθερίας.
Σήμερα, διατηρείται η βορινή και η νότια πτέρυγα, ο πύργος που προστάτευε την είσοδο της μονής, ο οχυρωματικός περίβολος καθώς και τμήματα του ναού.
Στο μοναστήρι μπορείτε να φτάσετε από το δασικό δρόμο που οδηγεί στα Πριόνια, απ' όπου ξεκινούν οι αναβάσεις στις υψηλότερες κορυφές του Ολύμπου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου