Το Μοναστήρι της Παναγίας Δοβρά είναι κτισμένο στις ανατολικές πλαγιές του Βερμίου και απέχει λίγα χιλιόμετρα από την πόλη της Βέροιας.
Η μονή δεσπόζει ανάμεσα σε δύο λόφους, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο περιτριγυρισμένη από πυκνή βλάστηση.
Είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και αποτελεί μία από τις αρχαιότερες μονές της περιοχής. Η χρονολογία ίδρυσης της μονής είναι άγνωστη, εικάζεται ότι ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα, ωστόσο οι πρώτες ασφαλείς μαρτυρίες για την λειτουργία της προέρχονται από έγγραφα του 17ου αιώνα, ενώ λειτουργούσε αδιαλείπτως μέχρι το 1822.
Η μεγαλύτερη ιστορική στιγμή της μονής είναι συνδεδεμένη με την Ελληνική επανάσταση του 1821 και τους ηρωικούς αγώνες των μακεδόνων οπλαρχηγών και κατοίκων της περιοχής για την ελευθερία. Στην εξέγερση του 1822 η μονή λεηλατήθηκε και κάηκε από τους Τούρκους στην περίφημα μάχη της Δοβρά.
Μετά από μακρόχρονες προσπάθειες η μονή αναστηλώθηκε ενώ το 1950, χτίσθηκε σε παρακείμενη έκταση Παιδούπολη με την ονομασία "ΚΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ" για ορφανά και άπορα Ελληνόπουλα που λειτούργησε οργανωμένα, κάτω από την εποπτεία του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας, μέχρι το 1986.
Ακολούθησε περίοδος εγκατάλειψης της μονής, οπότε το 1995 η μονή επανιδρύθηκε και έκτοτε λειτουργεί ως μονή ανδρών.
Η ανασύσταση της μονής συνοδεύτηκε και από μια εκ βάρθων ανακαίνιση των κτιρίων διατηρώντας όμως την παλιά αρχιτεκτονική. Στο παλαιό καθολικό, που είναι μια ξυλόστεγη τρίκλιτη βασιλική με εξωνάρθηκα, συντηρήθηκαν όλα τα παλαιότερα αρχιτεκτονικά μέλη, ανακαινίστηκε και συντηρήθηκε η περίτεχνη ξύλινη μακεδονική οροφή, ενώ αντικαταστάθηκαν παράθυρα, στασίδια καθώς και το τέμπλο.
Με τον ίδιο αρχιτεκτονικό ρυθμό οικοδομήθηκαν νέα κτίσματα: το αρχονταρίκι και τα κελιά των μοναχών. Επίσης ανακατασκευάστηκε το Αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής και διαμορφώθηκε το προαύλιο.
Από το 1995 λειτουργεί στα παλιά κτίρια της Παιδούπολης Σχολή βυζαντινής αγιογραφίας, στην οποία φοιτούν 150 μαθητές ετησίως.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
