Η Ιερά Μονή Φανερωμένης Νάξου, σχεδόν παραθαλάσσια, βρίσκεται κοντά στο χωριό Κεραμωτή με την οποία συνδέεται με μονοπάτι. Είναι αφιερωμένη στη Κοίμηση της Θεοτόκου, και η γιορτή της το Δεκαπενταύγουστο διαρκεί τρεις ημέρες. Πρόκειται για ανδρικό μοναστήρι με έναν Ηγούμενο και έναν μοναχό.
Χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Στα τέλη του 16ου αιώνα η Μονή Φανερωμένης Νάξου κατέστη σταυροπηγιακή Μονή μετά από σχετική απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Θεολήπτου του Α΄ με συνέπεια να τύχει ειδικών προνομίων επί Τουρκοκρατίας.
Κατά τη θρησκευτική παράδοση η ίδρυσή της, έχει ταυτιστεί με ανεύρεση εικόνας της Παναγίας από πλήρωμα πλοίου που κινδύνεψε στη περιοχή, παρόλα αυτά η ακριβής χρονολογία ίδρυσης είναι άγνωστη.
Είναι κτισμένη σε μορφή ενετικού πύργου σε ύψωμα και αντικριστά στον ομώνυμο όρμο Φανερωμένης.
Η μεγαλύτερη ακμή της Μονής ήταν στις αρχές του 19ου αιώνα. Σημαντικοί ηγούμενοι της ήταν ο Δωρόθεος (Τζιώτης), που το 1826 δημιουργεί δύο από τα πρώτα διδακτήρια της Νάξου, ο Ηλίας Γεωργιάδης, καθώς επίσης και ο μετέπειτα, Άγιος Αρσένιος της Πάρου κ.ά. Παλαιότερα στη Μονή Φανερωμένης υπάγονταν και πολλά μετόχια της Νάξου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
