Ασκητές Ροδόπης
Έθιμο του Σαγιά
Το έθιμο αναβιώνει την παραμονή των Φώτων από το Σύλλογο Καππαδοκών και Μικρασιατών «Ο Μέγας Βασίλειος» και το Σύλλογο Γυναικών Ασκητών. Το μεσημέρι της 5ης Ιανουαρίου οι κάτοικοι συγκεντρώνουν ξύλα τα τοποθετούν σε σχήμα κώνου μπροστά στην εκκλησία του χωριού. Μετά τον εσπερινό η εκκλησιαστική επιτροπή οργανώνει πλειοδοτικό χρηματικό διαγωνισμό υπέρ του ναού. Αυτός που θα προσφέρει τα περισσότερα χρήματα αποκτά το προνόμιο να ανάψει τη φωτιά στη πλατεία του χωριού. Το βράδυ πραγματοποιείται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς χορούς και εδέσματα από την Καππαδοκία.

Πόρτο Λάγος
Κλήδονας ή Καλογιάννια
Στις 24 Ιουνίου, γιορτή του Αη Γιάννη του Κλήδονα, τελείται το έθιμο του Κλήδονα στον παραδοσιακό οικισμό των Σαρακατσάνων στο Πόρτο Λάγος, στα σύνορα του νομού Ροδόπης με τον νομό Ξάνθης. Ακολουθείται ένα τελετουργικό μαντείας που αφορά στα ανύπαντρα κορίτσια. Οι κοπέλες μαζεύουν λουλούδια, δένουν σ’ αυτά ένα δαχτυλίδι και τα βάζουν σ’ ένα μπακιρένιο σκεύος. Τραγουδώντας το άσμα του Αη Γιάννη, γεμίζουν με νερό το σκεύος στη βρύση του χωριού. Επιστρέφοντας στις καλύβες, βγάζουν από το νερό το πρώτο λουλούδι που αντιστοιχεί στη κοπέλα που θα παντρευτεί πρώτη απ’ όλες. Ακολουθεί γλέντι με τραγούδια, χορούς και κεράσματα στον κόσμο.

Νέα Ανδριανή Ροδόπης
Τζαμάλα
Πρόκειται για αγροτικό έθιμο της Ανατολικής Θράκης, που τελείται στο τέλος Οκτωβρίου, και αναφέρεται στη σπορά και τη καλή σοδειά. Με την έναρξη της νέας σποράς, οι Τζαμαλάρηδες, χωρικοί αγρότες, αναβιώνουν το δρώμενο που βασίζεται στη πάλη του παλιού με το καινούριο, του νέου με τον γέρο. Το θέμα αφορά στη διεκδίκηση της Γκαντίνας, μια όμορφης κοπέλας, που εκπροσωπεί τη ζωή. Ο νέος άνδρας σκοτώνει τον γηραιότερο και ως νικητής παντρεύεται την κοπέλα. Τα δραματικά στοιχεία παρουσιάζονται με κωμικό τρόπο και αθυροστομίες.

Μάλγαρα
Έθιμο του κλεψίματος
Στη περιοχή των Μαλγάρων, στα χωριά Πάμφορο, Αίγειρο και Ροδίτη, τελείται στις 26 Φεβρουαρίου, παραμονή των Αγίων Θεοδώρων, το έθιμο του κλεψίματος. Οι νέοι άνδρες του χωριού, μετά τις 12 το βράδυ, πηγαίνουν στα σπίτια των ανύπαντρων κοριτσιών και «κλέβουν» κάρα, εργαλεία… τα οποία κρύβουν οι γονείς των κοριτσιών στις αυλές τους. Τα αγόρια αρπάζουν ή αναποδογυρίζουν (ντιβίρτνισμα) τα κάρα υπονοώντας έτσι ότι ήρθε η ώρα του «καπακώματος» του κοριτσιού. Η κλοπή του κάρου υπαινίσσεται την κλοπή της παρθενιάς της νεαρής κοπέλας. Τέλος αφήνουν τα κλοπιμαία στη πλατεία του χωριού όπου τα βρίσκουν την επόμενη ημέρα οι γονείς των κοριτσιών.

Συντάκτης: Νίκη Καλοπαίδη