Έθιμο του Μπέη
Το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου αναβιώνει στο χωριό Μάντρες το έθιμο του Μπέη (ή Αγά), του τούρκου αξιωματούχου. Το έθιμο είναι αποκριάτικο, με περιπαικτικό χαρακτήρα και σχετίζεται με τη λατρεία του Διονύσου. Ο Μπέης, ντυμένος με ρούχα εποχής, γυρνάει στα σπίτια του χωριού μαζί με τη συνοδεία του πάνω σε κάρο για να εισπράξει τον φόρο εισοδήματος για τη χρονιά που πέρασε. Ο νοικοκύρης πληρώνει το φόρο (χρήματα, σιτάρι και αβγά) κερνώντας γλυκά, μεζέδες και κρασί. Ο Μπέης τους εύχεται "καλή σοδειά και καλή προκοπή" και συνεχίζει τις εισπράξεις σε άλλα σπίτια. Την εποχή της τουρκοκρατίας, επιτρεπόταν στους έλληνες να σατιρίσουν τους δυνάστες τούρκους μόνο αυτή τη μέρα. Μετά την απελευθέρωση, το έθιμο συνεχίστηκε γιορτάζοντας έτσι την αποδέσμευση από τους τούρκους.
Γιορτή κερασιού
Στη Φιλυριά (Γουμένισσα), το τελευταίο Σάββατο του Μαΐου πραγματοποιείται η γιορτή του Κερασιού που περιλαμβάνει γλέντι, ορχήστρα με τα χάλκινα της Γουμένισσας και παραδοσιακούς χορούς από χορευτικούς Συλλόγους της περιοχής. Στόχος της γιορτής η διαφήμιση του προϊόντος, η αύξηση της παραγωγής και η περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη του τόπου.
Ελευθέρια
Ετησίως τον Ιούνιο τελούνται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις των Ελευθερίων, που κορυφώνονται την ημέρα της απελευθέρωσης της πόλης του Κιλκίς (21η Ιουνίου). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μουσικές συναυλίες, εκθέσεις, ομιλίες, εργαστήρια, θεατρικές παραστάσεις… κα.
Πολυκαστρινά
Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος γιορτάζει η πόλη του Πολυκάστρου με ένα δεκαήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν μουσικές συναυλίες, ομιλίες, εκθέσεις, αθλητικές επιδείξεις, δημοτικούς χορούς, χορωδίες καθώς και σημαντικούς αγώνες τοξοβολίας και χάντμπωλ.
Γιορτή Αλληλεγγύης - Αυτοοργάνωσης Λίμνης Δοϊράνης
Στις αρχές Ιουλίου διοργανώνεται ένα τριήμερο εκδηλώσεων με συναυλίες, ομιλίες, προβολές, συζητήσεις, εργαστήρια, αγώνες ποδηλάτου και δρόμου, βαρκάδες … στην λίμνη Δοϊράνη και στο χώρο του Μουσείου της Λίμνης. Διοργανωτές είναι η "Οικοκοινωνική Δράση Κιλκίς" και το "Μέτωπο Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσια -Πάικο". Υπάρχει δυνατότητα κατασκήνωσης για τους επισκέπτες.
Αγιονερείτικα- Γαβούστιμα
Στις 26-27 Ιουλίου πραγματοποιούνται στο Νέο Αγιονέρι τριήμερες εορταστικές εκδηλώσεις που συνδυάζονται με το «Γαβούστιμα», δηλαδή την συνάντηση των Καππαδοκών απ' όλο τον κόσμο. Το Ν.Αγιονέρι ιδρύθηκε, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, από πρόσφυγες από το Μιστί Καππαδοκίας. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν και γιορτή καρπουζιού, που παράγεται στον τόπο.
«Στου Φεγγαριού το φώς»
Από την 1η Ιουλίου μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται από τον Οργανισμό Πολιτισμού του Δήμου Κιλκίς το καλοκαιρινό φεστιβάλ «Στου Φεγγαριού το φώς». Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν θεατρικές, μουσικές παραστάσεις, εκθέσεις, ομιλίες …κλπ.
Γυναικοκάστρεια
Στο Παλαιό Γυναικόκαστρο, 15 χλμ. νοτιοδυτικά του Κιλκίς, διοργανώνονται στις αρχές Αυγούστου τα «Γυναικοκάστρεια». Οι εκδηλώσεις τελούνται κάτω από το αρχαίο Κάστρο του χωριού και περιλαμβάνουν παραδοσιακούς χορούς, εδέσματα, παιδικά προγράμματα (κλόουν, ξυλοπόδαρους, ζογκλέρ). Αναβιώνει επίσης ο παραδοσιακός ποντιακός γάμος.
«Αξιουπολίτικα»
Πρόκειται για δεκαήμερες εορταστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στα μέσα του Αυγούστου στην Αξιούπολη του Δήμου Παιονίας. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν αθλητικούς αγώνες (χάντμπωλ, σκοποβολής), λιτανεία εικόνων, θεατρικές παραστάσεις, διαγωνισμούς & θεατρικό παιχνίδι για παιδιά, χορούς, συναυλίες …κλπ.
Σιντιάνκα
Ο Σύλλογος Ανατολικορωμυλιωτών Πολυκάστρου οργανώνει, κάθε χρόνο στα μέσα του Σεπτεμβρίου, γιορτή στο κέντρο της πόλης με άναμμα μεγάλης φωτιάς, γλέντι, παραδοσιακούς χορούς και συγκροτήματα. Οι γυναίκες στην Ανατολική Ρωμυλία συνήθιζαν να συναθροίζονται, να ανταμώνουν στους δρόμους ή στα σπίτια για να κουβεντιάσουν και να γνέσουν το μαλλί. Ο όρος «Σιντιάνκα» σημαίνει συνάντηση και διατηρήθηκε ως έθιμο μέχρι τις μέρες μας. Τον χειμώνα άνδρες και γυναίκες συγκεντρώνονται στα σπίτια, κάνουν το «νυχτέρι» και τραγουδούν τραγούδια αγάπης και πένθους (χαρμολύπης).
Διεθνές Φεστιβάλ Κουκλοθέατρου και Παντομίμας
Πραγματοποιείται ετησίως το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου με τη συμμετοχή θιάσων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ γίνονται εκπαιδευτικά σεμινάρια για εμψυχωτές, εκπαιδευτικούς, εργαστήρια για το κοινωνικό θέατρο, ειδικά σεμινάρια για κουκλοπαίκτες, εκθέσεις φωτογραφίας και αντικειμένων, εκθέσεις για την ιστορία του κουκλοθέατρου …κα.
Έθιμο της Βαρβάρας
Στις 4 Δεκεκβρίου, αναβιώνει το έθιμο «Βαρβάρα» στην Ξυλοκερατιά του Δήμου Πικρολίμνης, στο νότιο μέρος του Νομού Κιλκίς. Πρόκειται για θρακιώτικο έθιμο, από την Βιζυή 40 Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης, που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και αναφέρεται στην πανσπερμία. Οι νοικοκυρές από βραδύς βράζουν σιτάρι με κανέλα, καρύδια, σύκα και άλλα υλικά μέχρι να γίνει ένας παχύρρευστος χυλός. Ανήμερα της γιορτής βάζουν την «Βαρβάρα» (τον κολυβόζωμο) σε βαθύ πιάτο και πρέπει να την μοιράσουν τουλάχιστον σε 3 σπίτια. Με τον τρόπο αυτό εύχονται για μια καλή σοδειά.
Δρόμοι του Κρασιού στη Γρίβα
Από τον Οκτώβριο του 1997, το χωριό Γρίβα συμμετέχει στις εκδηλώσεις της Ένωσης Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Μακεδονίας «Δρόμοι του κρασιού της Μακεδονίας». Η Γρίβα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 470 μ. στους πρόποδες της ανατολικής πλαγιάς του όρους Πάϊκο. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων προτείνονται στον επισκέπτη τουριστικές διαδρομές στους αμπελώνες της Μακεδονίας, γίνονται ξεναγήσεις και γευστικές δοκιμές σε οινοποιεία της περιοχής.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου