Φωτιές
Στις 23 προς 24 Δεκεμβρίου γίνεται το άναμμα της φωτιάς στις γειτονιές της Φλώρινας. Οι κάτοικοι μαζεύουν μήνες πριν τα ξύλα που θα χρησιμοποιήσουν και κρατάνε μυστικό το μέρος όπου φυλάσσονται. Η φωτιά σχετίζεται με την αρχαία λατρεία του θεού Ήλιου καθώς και με την Γέννηση του Σωτήρος. Αναφέρεται δε στους βοσκούς που κράτησαν ζεστό τον Ιησού στη φάτνη. Η νύχτα των φωτιών είναι μια μεγάλη υπαίθρια γιορτή με χορό, τραγούδι και εδέσματα. Στις 24 Δεκεμβρίου, τα παιδιά λένε τα κάλαντα στις γειτονιές και παίρνουν ξηρούς καρπούς και χριστόψωμα («κολατσίνα») ως φιλοδώρημα. Την Πρωτοχρονιά ανάβουν και πάλι φωτιές ως προτροπή για τη γρήγορη έλευση του Νέου Χρόνου. Δύο νέοι μεταμφιέζονται σε νύφη και γαμπρό και γυρίζουν στα σπίτια συγκεντρώνοντας φαγώσιμα που τα προσφέρουν στη συνέχεια στην εκκλησία ή σε άπορες οικογένειες.

Έθιμο της Σούρβας
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβιώνει το έθιμο της σούρβας ή στόλβας (φιλοδώρημα για τα κάλαντα) που είναι κατάλοιπο της γυναικοκρατίας. Νέοι άνδρες στροβιλίζουν τρεις φορές στον αέρα με το σκαμνί την γιαγιά του κάθε σπιτιού, φωνάζοντας «σούρβα μπάμπω και του χρόνου». Την ημέρα των Θεοφανείων αντί για τη γιαγιά σηκώνουν ψηλά τα παιδιά λέγοντας «στόλβη μπάμπω... και του χρόνου». Με τον τρόπο αυτό εύχονται τα καλύτερα για το Νέο Έτος. Το φιλοδώρημα αντιστοιχεί σε χρήματα ή/και φρούτα.

Έθιμο των Τζαμαλαρίων
Ανήμερα των Θεοφανείων, μετά τον αγιασμό των υδάτων στη λίμνη, τελείται στην Άρνισσα το έθιμο των Τζαμαλαρίων. Μια ομάδα ανδρών μεταμφιέζονται σε διαφορετικά πρόσωπα (καπετάνιος, ζιζάνιο, νύφη, παινευτής ... κλπ), πειράζονται μεταξύ τους και κυκλοφορούν στις γειτονιές χορεύοντας και πίνοντας με τη συνοδεία παραδοσιακών οργάνων.

Έθιμο της Περπερούνας
Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο για την αναβροχιά που αναφερόταν στον Όμβριο Δία και στη συνέχεια στον Χριστό. Αναβιώνει κυρίως σε πόλεις και χωριά της Μακεδονίας. Ένα μικρό παιδί, αγόρι ή κορίτσι, ντύνεται «περπερούνα» (ή πιρπιρούνα) με αγριόχορτα, πρασινάδες ή φύλλα καρυδιάς και καταβρέχεται με νερό. Στη συνέχεια τριγυρίζουν στο χωριό κρατώντας δοχεία με νερό και τραγουδούν «Περπερούνα περπατεί, το Θεό παρακαλεί για να βρέξει μια βροχή, μια βροχή μια σιγανή…». Οι νοικοκυρές βρέχουν την περπερούνα και εύχονται να βρέξει.

Κέρνος
Πρόκειται για έθιμο γνωστό από την αρχαιότητα που σχετίζεται με την πανσπερμία, τη συγκομιδή, την καλή σοδειά. Ο κέρνος είναι ένα αρχαίο πήλινο κυκλικό αγγείο με υποδοχές όπου τοποθετούσαν σαν προσφορά στη θεότητα καρπούς και σπόρους από τις πρώτες συγκομιδές. Μετά την ιεροτελεστία, οι πιστοί κατανάλωναν τα πρόσφορα. Σήμερα σε παρόμοια τελετουργικά σκεύη γίνεται η προσφορά των καρπών σαν παράκληση στο Θεό για μια καλή σοδειά.

Έθιμο του Σίρνιτσι
Από την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου τελείται το έθιμο του Σίρνιτσι (γλυκό, στα περσικά). Οι νοικοκυρές φτιάχνουν γλυκά, κυρίως χαλβά, και περιμένουν επισκέψεις χωρίς πρόσκληση ή προειδοποίηση. Ειδικά οι νοικοκυρές που έχουν κόρες πρέπει να περιποιηθούν ιδιαιτέρως τον κόσμο που θα έρθει για επίσκεψη. Με τον τρόπο αυτό προετοιμάζονται τα προξενιά για τα νεαρά κορίτσια.

Κουρμπάνι
Στη περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδας, στο χωριό του Αγίου Παντελεήμονα αναβιώνει το έθιμο στις 27 Ιουλίου. Την παραμονή της εορτής του Αγίου Παντελεήμονα, οι χωρικοί αγοράζουν ένα μοσχάρι (κουρμπάνι) και το θυσιάζουν. Στη συνέχεια το θυσιασμένο ζώο βράζεται με λαχανικά και διανέμεται στον κόσμο. Πρόκειται για αρχαιοελληνικό τελετουργικό που οι κάτοικοι της περιοχής διατηρούν μέχρι σήμερα με σκοπό να κατευνάσουν και να τιμήσουν την Θεϊκή δύναμη. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν χορευτικά συγκροτήματα, αθλητικούς αγώνες στη παραλία (beach volley, handball), διαγωνισμούς κολύμβησης και ψαρέματος …κλπ. Στη κεντρική πλατεία του χωριού το γλέντι διαρκεί μέχρι τις πρωϊνές ώρες της 27ης Ιουλίου.

Πολιτιστικός Αύγουστος
Διοργανώνονται το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου πολιτιστικές εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, παραδοσιακά χορευτικά και μουσικά συγκροτήματα, συναυλίες …κλπ.

Πρέσπεια
Πρόκειται για δεκαήμερη διοργάνωση μουσικών κυρίως εκδηλώσεων στα τέλη του Αυγούστου, στο νησί του Αγίου Αχίλλειου στις Πρέσπες. Ο πολιτιστικός αυτός θεσμός, που αναβιώνει ετησίως από το 1989 συμβολίζει την αδελφοσύνη και συνύπαρξη των λαών μέσα από την πολιτιστική δημιουργία. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν συναυλίες, βραδιές ποίησης, αφιερώματα και ανοιχτό γλέντι.

Συντάκτης: Νίκη Καλοπαίδη