Οι κάτοικοι 16000, δραστήριοι, ζωντανοί και φιλόξενοι. Οι περισσότεροι σφουγγαράδες, ψαράδες αλλά και λαμπροί επιστήμονες γνωστοί σ' όλο τον κόσμο.
Η Κάλυμνος διατηρεί το νησιώτικο παραδοσιακό χρώμα χωρίς να παραλείπει την εξέλιξη. Το λιμάνι σύγχρονο και πολύβουο. Πλήθος τα καταστήματα, τα εστιατόρια, τα μπαρ όμως και οι Τράπεζες, η Διοίκηση, το σύγχρονο οργανωμένο Νοσοκομείο. Συνδυάζει τις καλοκαιρινές διακοπές στη θάλασσα αλλά και τις δυνατότητες αναρρίχησης στα βουνά της.
Όμως και στα ταξίδια των σφουγγαράδων παίζεται η τσαμπούνα, θύμηση του νησιού που είναι μακριά. Μέχρι σήμερα, δε λείπει από τη ζωή των Καλυμνίων.
Ένας Μαυροντυμένος χορός Ο χορός του μηχανικού, αν και χορεύεται αποκλειστικά από άνδρες, συγκινεί στα ντόπια πανηγύρια, αλλά και παγκοσμίως, όπου παρουσιάζεται, από τους Καλύμνιους της διασποράς. Ένας χορός που με τα βήματά του, καταγράφει την τραγωδία που έπληξε τους σφουγγαράδες, αμέσως μετά την "ανακάλυψη" του σκάφανδρου, το 1860.
Με το σκάφανδρο, η αλιεία σφουγγαριών έγινε πολύ πιο εμπορική. Ο δύτης μπορούσε να παραμείνει για πολύ χρονικό διάστημα στο βυθό και να συλλέγει πολύ περισσότερα σφουγγάρια, από πριν. Όμως, αφενός η άγνοια της χρήσης του νέου συστήματος και αφ' ετέρου η εκμετάλλευση των πλοιοκτητών για την όλο και μεγαλύτερη παραμονή των αλιέων στο βυθό, άρχισε σιγά-σιγά να ντύνει νησιά ολόκληρα στα μαύρα. Μέχρι το 1895 η Κάλυμνος είχε αποδεκατιστεί!
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Η άναρχη και ακαλαίσθητη δόμηοη των δεκαετιών 1960-1980 διακύβευσε τον ιδιαίτερο νησιώτικο αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό χαρακτήρα της Καλύμνου οε σημείο που δύσκολα μπορεί κανείς να μιλήσει για αμιγείς παραδοσιακούς οικισμούς. Παρά ταύτα, τόσο στην Πόθια όσο και στη Χώρα. διατηρούνται αρκετά παραδοσιακά κτίσματα.
Ποθία: Η πρωτεύουσα του νησιού εμφανίζει ίσως τη μεγαλύτερη συγκέντρωση νεοκλασικών σπιτιών ανά τ. χλμ. στην Ελλάδα. Μεγάλα, διώροφα, κεραμοσκεπή τα περισσότερα, με εξαιρετικής τέχνης αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά μέρη, ανήκαν κυρίως σε εύπορους καπεταναίους και εμπόρους και πολλά κατοικούνται ακόμα. Στις λαϊκές γειτονιές της Αγ. Τριάδας, του Αγ. Μάμμα, του Αγ. Νικολάου και της Χώρας συναντά κανείς το παραδοσιακό ανωγικάτωγο σπίτι. Η φανταχτερή χρωματικότητα και η ιδιαίτερη ρυμοτομία των Μαρασιών (λαϊκές συνοικίες εκατέρωθεν της Πόθιας) αποκαλύπτουν σοφία και οικονομία.
ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Τα κυριότερα πανηγύρια και δρώμενα του νησιού είναι: Του Αγίου Σάββα του εν Καλύμνω (5/12), των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (Τέλενδος, 21/5), του Αγ. Παντελεήμονα στον Πάνορμο (26 & 27/7) που συγκεντρώνει πιστούς απ' όλη την Ελλάδα και συμμετέχουν στην παραδοσιακή αγρυπνώ, το πανηγύρι της Παναγίας Κυράς Ψηλής (15/8), της Παναγίας στον Αργινώντα (15/8) με φαγητό, ποτό και παραδοσιακή μουσική, της Παναγίας στη Τέλενδο (15/8) και στην Πλατεία Χριστού στην Πόθια (ημέρα του Πάσχα) με αναπαράσταση εθίμων της παραδοσιακής σπογγαλιείας, κυρίως του αποχαιρετισμού του σφουγγαρά από την οικογένεια του.
Λαϊκή τέχνη
Παραδοσιακό καρνάγιο (δρόμος Πόθια-Βαβύ, παραπλεύρως του εργοστάσιου της ΔΕΗ): Ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα παραδοσιακά καρνάγια της Ελλάδας, όπου εμπειρικοί καραβομαραγκοί, που κληροδοτούν την τέχνη τους από πατέρα σε γιο. κατασκευάζουν με τεχνική αρτιότητα και αισθητική παραδοσιακούς τύπους ψαρόβαρκας, μικρά τρεχαντήρια, μέχρι μεγάλες ποντοπόρες τράτες, με τεχνικές που ανάγονται κατά βάση τα Ομηρικά χρόνια!
Σε μικρότερο βαθμό είναι αναπτυγμένη η οικοτεχνία και η μικροτεχνία (υφαντά) μαντήλια τσεμπέρια, γκλίτσες βοσκού, στιβάνια, μουσικά όργανα - τσαμπούνες, μικρογραφίες καραβιών κ.α.).

Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου