Σπήλαιο των Βουρλισμένων
Το συναντούμε στην ομώνυμη τοποθεσία, στην ανατολική πλευρά του νησιού. Έχει πλάτος 4 μέτρα και βάθος 5 μέτρα. Το έδαφός του είναι βραχώδες και αποτελεί καταφύγιο για τα αγριοπερίστεραΣπήλαιο Βρυοκάστρου
Βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του λόφου του Βρυοκάστρου. Έχει πλάτος 4 μέτρα περίπου και μήκος 5 μέτρα. Η πρόσβαση στο σπήλαιο αυτό γίνεται μόνο μέσω θαλάσσης.Σπήλαιο Γαστριά
Βρίσκεται 1χλμ δυτικά των Κιονίων και θεωρείται ότι παλαιά εδώ υπήρχαν αγγειοπλαστεία. Σ' αυτό συνηγορεί και το έδαφος, που είναι πλούσιο σε άργιλο, αλλά και η ύπαρξη δυο καμινιών. Στην περιοχή έχουν βρεθεί πολλά θραύσματα αγγείων και κοντά ήταν το μεγάλο ιερό του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης, που κατανάλωνε πήλινα αγγεία προς εξυπηρέτηση του πλήθους των προσκυνητών. Άλλωστε η ονομασία «Γαστριά» προέρχεται πιθανότατα από τη λέξη «Γλαστριά». Το μήκος του σπηλαίου είναι πάνω από 50 μέτρα και εσωτερικά σε ορισμένα σημεία είναι ιδιαίτερα ευρύ. Στο άνοιγμα στο εσωτερικό του έχει ανακαλυφθεί μια παράξενη κυκλική οικοδομή. Κατά την παράδοση, εδώ κατέφευγαν οι χριστιανοί κατά τη διάρκεια των διωγμών τους. Άλλωστε, έχουν ανακαλυφθεί παλαιοχριστιανικές επιγραφές στα τοιχώματα της Σπηλιάς. Ο θρύλος θέλει η σπηλιά αυτή να συνδέεται με το Κάστρο του Εξωμβούργου, ως μυστικό πέρασμα, όμως αυτό είναι δύσκολο να αποδειχτεί, καθώς η σπηλιά τερματίζει σε ένα σημείο, πιθανότατα λόγω κατολίσθησης. Το μέρος αυτό αξίζει να ερευνηθεί περισσότερο, αφού εκτός από γεωλογικό, παρουσιάζει και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.Δρακόλακας
Απέχει 4χλμ από το χωριό Πλατειά και 1χλμ από τον όρμο Βαθύ. Η σπηλιά πήρε το όνομά της από το «δρακότι» που είναι μια ντόπια ονομασία για την ασθένεια «κυάνωση». Οι ντόπιοι έφερναν τα παιδιά που ήταν προσβεβλημένα από αυτήν την ασθένεια και τους άλλαζαν τα μαύρα ρούχα με άλλα ανοιχτόχρωμα. Εκεί γινόταν παράκληση για τη θεραπεία τους και τα παιδιά παρέμεναν στη σπηλιά για τρεις νύχτες. Όσα επιζούσαν, θεωρούνταν ότι θεραπεύονταν χάρη στις ιαματικές ιδιότητες του σπηλαίου.Σπήλαιο της Κιθάρας
Το σπήλαιο αυτό βρίσκεται 3 χλμ βόρεια του παραπάνω σπηλαίου. Πήρε το όνομά του από την ακτή που έχει το σχήμα της κιθάρας. Έχει 5 μέτρα πλάτος και 6 μέτρα βάθος. Η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσω θαλάσσης. Και αυτό, όπως και το παραπάνω, είναι καταφύγιο περιστεριών. Μάλιστα λέγεται πως το σπήλαιο αυτό συνδέεται με το βουνό Τσικνιάς.Μυγοσπηλιά ή Καμένη Σπηλιά
Βρίσκεται 6 χλμ δυτικά του χωριού Αετοφωλιά και 200μ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στην περιοχή Καστέλα. Το σπήλαιο αυτό έχει μήκος 55μ και δυο εισόδους. Υπάρχουν διάσπαρτα οστά ανθρώπων, τουλάχιστον από έξι γυναίκες και παιδιά. Από θραύσματα αγγείων, μπορούμε να καταλάβουμε ότι αυτά χρονολογούνται στην Ελληνική Επανάσταση και παλαιότερα. Η παράδοση λέει ότι κάποιος καταστροφέας στο νησί έβαλε φωτιά στο στόμιο της σπηλιάς και καταδίκασε σε μαρτυρικό θάνατο τους ανθρώπους αυτούς. Χαρακτηριστικό του σπηλαίου αυτού είναι το σπάνιο είδος μυγών που σε σμήνος κατοικούν εκεί. Ειδικοί εντομολόγοι υποστηρίζουν ότι το είδος αυτό υπάρχει μόνο εδώ.Σπήλαιο του Πανόρμου
Το σπήλαιο αυτό εντοπίζεται βόρεια του Πανόρμου, στο βορειοδυτικό τμήμα της Τήνου. Ανακαλύφθηκε το 1854 και μετατράπηκε σε λατομείο εξόρυξης μαρμάρου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου