( Πύρασος ή Φθιώτιδες Θήβες )
Επίνειο των Θεσσαλικών Θηβών και λιμάνι με έντονη εμπορική κίνηση. Εδώ υπήρχε ιερό της Δήμητρος και της Κόρης (Δημήτριον). Η πόλη παρήκμασε στα ύστερα ελληνιστικά χρόνια (1 ος αι. π.Χ.). Στην περιοχή της έχουν βρεθεί πολλοί αρχαίοι τάφοι. Στους παλαιοχριστιανικούς χρόνους ήταν το μεγαλύτερο λιμάνι της Θεσσαλίας (ορατά κάποια αγκυροβόλια). Η παλαιοχριστιανική πόλη, που ήκμασε από τον 4 ο έως τον 7 ο αι., εκτεινόταν στην παραθαλάσσια πεδιάδα, στη θέση της αρχαίας Πυράσου. Στα τέλη του 7 ου αι. καταστράφηκε από πυρκαγιά. Ιουστινιάνειες προσθήκες (6 ος αι.) είναι ορατές στο τείχος που περιέβαλλε την ακρόπολη της αρχαίας Πυράσου. Βρέθηκαν ακόμη ερείπια δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων (μεταξύ αυτών και του επισκοπι-ού μεγάρου), καθώς και εννέα μεγάλων βασιλικών, κοντά στον κεντρικό εμπορικό δρόμο της παλαιοχριστιανικής πόλης που οδηγούσε στο λιμάνι με εκτεταμένα μαρμάρινα και ψηφιδωτά δάπεδα και λεπτοδουλεμένο γλυπτό διάκοσμο. Η τρίκλιτη βασιλική, που ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο, αποτελούσε τον επισκοπικό ναό (τέλη 5 ου ή αρχές 6 ου αι.). Η βασιλική του Ελπιδίου χρονολογείται στην ίδια εποχή. Η βασιλική του Αρχιερέως Πέτρου, η μεγαλύτερη και πολυτελέστερη (τέλη 4 ου ή πρώιμος 5 ος αι. η αρχαιότερη φάση της) αποτελούσε μέρος μεγάλου εκκλησιαστικού συγκροτήματος. Διατηρούνται τμήματα του ψηφιδωτού της δαπέδου (6 ος αι.). Εκτός των τειχών σώζεται η κοιμητηριακή βασιλική (β' μισό 5 ου ή 6 ος αι.). Ψηφιδωτό δάπεδο στη βασιλική του Μαρτυρίου (431). Πλήθος επιγραφών και τάφων έχουν βρεθεί στις ανασκαφές. Ερείπια παλαιοχριστιανικού κτιρίου μεγάλων διαστάσεων στην περιοχή του αεροδρομίου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου