Το Ιερό της Νεμέας ήταν γνωστό πανελλαδικά για τα Νέμεα (ή Νέμεια), αθλητικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Δία που τελούνταν κάθε δύο χρόνια, τον Εκατομβαίωνα (23 Ιουνίου-23 Ιουλίου). Οι πρώτοι αγώνες έγιναν το 573 π.χ. όταν η Νεμέα ανήκε στη πόλη - κράτος των αρχαίων Κλεωνών. Η παράδοση αναφέρει ότι ο βασιλιάς του Άργους Άδραστος, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας των Επτά επί Θήβαις, ίδρυσε τα Νέμεα για να τιμήσει τον νεαρό Οφέλτη, γιό του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου, που πέθανε νέος. Πιθανολογείται επίσης ότι τα Νέμεα ιδρύθηκαν από τον Ηρακλή σε ανάμνηση της νίκης του κατά του Λέοντος της Νεμέας. Από το 270 π.χ., η Νεμέα ανήκει στη πόλη Άργος, η οποία αναλαμβάνει τη διεξαγωγή των αγώνων. Κατά τη διάρκεια των ιππικών και γυμνικών αγώνων επικρατούσε εκεχειρία. Μετά τη θυσία στο Νέμειο Δία, γινόταν η έναρξη των Αγώνων που περιελάμβαναν ποικίλα αθλήματα όπως, στάδιο, δόλιχος, δρόμος ίππειος, δρόμος οπλιτών, πάλη, πυγμή, παγκράτιο, πένταθλο, άρμα. Το έπαθλο των νικητών ήταν ένα στεφάνι από χλωρό σέλινο.
Ο πρώτος Ναός του Δία (44,5x22 μ.) ανέρχεται στην αρχαϊκή εποχή ενώ αυτός που είναι μέχρι σήμερα ορατός, κτίσθηκε στα τέλη του 4ου π.χ.αιώνα (περίπου το 330 π.χ.) μαζί μ' άλλα κτίσματα (Λουτρό, Στάδιο, Ξενώνας). Ο ναός (από πωρόλιθο) είναι ορθογώνιος, δωρικού ρυθμού, με πρόναο και άδυτο. Στα ανατολικά του ναού εντοπίζεται ο Βωμός του Δία για τις θυσίες ζώων ενώ νότια του βωμού υπήρχαν οι Οίκοι (5ου π.χ.αι.), κτίσματα που χρησιμοποιούσαν ως πρεσβείες η Επίδαυρος και η Ρόδος. Νότια του ναού βρέθηκε ένας διώροφος Ξενώνας (για τους αθλητές) και δυτικά ένα Λουτρό (για τις ανάγκες των αθλητών). Νότια του Ξενώνα εντοπίζονται κατοικίες που χρησιμοποιούνταν από το προσωπικό των Αγώνων, τους ιερείς, τους επιστάτες .κλπ. Το Στάδιο, χωρητικότητας 40.000 θεατών, βρίσκεται νοτιοανατολικά του ναού.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
