Σε απόσταση 3 χλμ. χαμηλότερα από το βωμό του Λύκαιου Διός βρίσκεται το Στάδιο ή Ιππόδρομος όπου τελούνταν τα Λύκαια, που περιελάμβαναν αθλητικούς και ιπποδρομιακούς αγώνες.
Τα αρχαία Λύκαια ήταν αθλητικοί, μουσικοί και πνευματικοί αγώνες του αρκαδικού λαού προς τιμήν του Λυκαίου Δία και του Πάνα, προστάτη της φύσης. Γίνονταν κοντά στην "Ιερή Κορυφή" των Αρκάδων, στο όρος Λύκαιο. Καθιερώθηκαν από τον μυθικό Λυκάονα που βασίλεψε μετά τον Πελασγό. Την πρώτη αναφορά τους έχουμε από τον Πίνδαρο που χαρακτηρίζει τα Λύκαια σαν τη σημαντικότερη γιορτή των Ελλήνων μετά τα Ελευσίνια. Οι μετέπειτα συγγραφείς καθώς και διάφορες επιγραφές αναφέρονται στα Λύκαια ή παραθέτουν καταλόγους Λυκαιονικών.
Οι μεγάλες γιορτές των Λυκαίων θεωρούνταν ισάξιες των Παναθηναίων και των Ελευσινίων.
Έως και τον 2ο μ. Χ. αιώνα τα Λύκαια τελούνταν στο Λύκαιον όρος πλησίον των Ιερών των θεών Δία και Πάνα και αποτελούσαν μέρος των εορταστικών εκδηλώσεων που ένωναν το νικητή με τη θεία δύναμη. Μετά τον 2ο μ.Χ. αιώνα τα Λύκαια μεταφέρθηκαν στη Μεγαλόπολη. Οι αγώνες διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια, κατά πάσα πιθανότητα στις αρχές Αυγούστου.
Τα Λύκαια από τους αρχαίους Έλληνες θεωρούνταν αγώνες πιο παλιοί από τα Παναθήναια και τους Ολυμπιακούς αγώνες, όπως μαρτυρεί ο Παυσανίας αλλά και το Πάριο χρονικό που ανάγει την εγκαθίδρυσή τους την περίοδο βασιλείας του Πανδίονος υιού του Κέκροπα στην Αθήνα, δηλαδή κατά τον 14ο αι. π. Χ.
Κατά την την τέλεση των Λυκαίων πρώτα γινόταν η θυσία στο βωμό του Λυκαίου Δία στην κορυφή του Λυκαίου όρους και κατόπιν διεξήγοντο τα αγωνίσματα των ανδρών και των παίδων καθώς και οι μουσικοί αγώνες. Είχαν δε το όνομα του αρχιερέα του Ιερού του Δία ή του Πάνα που είχε την ιερατεία κατά την διεξαγωγή των αγώνων.
Τα κυριότερα αγωνίσματα των Λυκαίων ήταν: το στάδιο, ο δίαυλος, ο δόλιχος, το πένταθλο, το παγκράτιο, η πάλη, η πυγμή, καθώς κι οι αρματοδρομίες: η συνωρίς, το τέθριππο τέλειων ίππων και το τέθριππο πώλων. Τα αγωνίσματα τελούνταν με σωστή οργάνωση και κάτω από ορισμένους κανονισμούς συμμετοχής και άθλησης, και είχαν σαν απώτερο σκοπό την πνευματική, ψυχική και σωματική άσκηση και υγεία των νέων και απέβλεπαν στην τελείωση της ανθρώπινης φύσης.
Στα Λύκαια όλοι οι αρχαίοι Αρκάδες εκδήλωναν έμπρακτα τη φυλετική τους ενότητα: έπαιρναν μέρος με το εθνικό τους όνομα, Αρκάδες, σαν μια ομάδα, χωρίς να αναφέρεται η πόλη της ιδιαίτερής τους πατρίδας και της καταγωγής τους. Επίσης, και σαν Αρκάδες αναγράφονταν Λυκαιονίκες στις αναμνηστικές στήλες και στα αγάλματα. Όσο κι αν ήταν διαιρεμένοι μεταξύ τους, όταν έφταναν στο Λύκαιον όρος, ένοιωθαν ότι βρίσκονταν στην κοινή αρχική κοιτίδα των προπατόρων τους και διαγωνίζονταν στα Λύκαια με τους άλλους Έλληνες θεωρώντας τους εαυτούς τους μέρος ενός κοινού λαού.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου