Στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, αναπτύχθηκε νεολιθικός οικισμός (5300 - 4500 π.Χ.) με πασσαλόπηκτα και πηλόκτιστα σπίτια, καθώς και λιθόστρωτους κοινόχρηστους χώρους για βιοτεχνικές δραστηριότητες.
Βρισκόταν στο μυχό του Θερμαϊκού κόλπου και άκμασε κυρίως στα αρχαϊκά χρόνια (7 ος - 6 ος αι. π.Χ.) μέχρι τις αρχές του 5 ου αι. π.Χ. Το 480 π.Χ. το λιμάνι της αποτέλεσε ορμητήριο του περσικού στόλου κατά την εκστρατεία στη Νότια Ελλάδα. Ορισμένοι ερευνητές τοποθετούν την αρχαία Θέρμη στο κέντρο της σημερινής Θεσσαλονίκης, άλλοι την εντοπίζουν στην Άνω Τούμπα Θεσσαλονίκης με επίνειο στο ακρωτήριο Καραμπουρνάκι (Μικρό Έμβολο) και άλλοι, αντίθετα, θεωρούν ότι ο πυρήνας και το λιμάνι της βρισκόταν στο Καραμπουρνάκι. Στις δύο τελευταίες θέσεις ανασκάπτονται τα τελευταία χρόνια αρχαίοι οικισμοί με λείψανα αρχαϊκών και κλασικών κτισμάτων. Τα άφθονα κινητά ευρήματα μαρτυρούν στενές σχέσεις με άλλες περιοχές του αρχαίου κόσμου (Εύβοια, Ιωνία, Αιολίδα, Αττική, Κόρινθο).
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου