Ο μακεδονικός τάφος του Λύσωνος Καλλικλέους βρίσκεται στα Λευκάδια της Νάουσας. Είναι ένας μικρός διθάλαμος μακεδονικός τάφος, με απλή πρόσοψη και ζωγραφισμένο το εσωτερικό του μνημείου, που χρονολογείται γύρω στο 200 π.Χ. Το μνημείο δεν είναι προς το παρόν επισκέψιμο για το κοινό καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης του ζωγραφικού του διακόσμου ενώ για λόγους προστασίας των μοναδικών του τοιχογραφιών και επιγραφών, εξακολουθεί να είναι πλήρως καταχωμένος στο έδαφος.
Ο τάφος, που αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα της ελληνιστικής ταφικής αρχιτεκτονικής, ανακαλύφθηκε το 1942. Πρόκειται για ένα απλό μνημείο, που χρονικά τοποθετείται στον 2ο π. Χ. αιώνα, που αποτελείται από έναν καμαροσκέπαστο ορθογώνιο θάλαμο κι ένα στενό προθάλαμο με επίπεδη οροφή. Εδώ τάφηκαν, σε ειδικές θήκες στους τοίχους, άτομα τεσσάρων γενεών της ίδιας οικογένειας, σημαδεμένα με τ' όνομά του το καθένα: Λύσων, Εύιππος, Καλλικλής, Σπάρτη, Θεσσαλονίκη κ.λ.π. Η τέφρα των νεκρών εναποτίθετο στις 22 θήκες (κοιλώματα στους τοίχους) που ανοίγονταν στους τρεις τοίχους του θαλάμου.
Τα τύμπανα του τάφου δείχνουν να στηρίζονται σε πεσούς που είναι ζωγραφισμένοι στον τοίχο, ενώ στο άνω μέρος υπάρχει διακοσμητικό μοτίβο από φυτικούς πλοχμούς που για να ζωγραφιστεί έχουν χρησιμοποιηθεί διάφοροι τόνοι του πράσινου.
Τα μέλη της οικογένειας θα είχαν σημαίνουσα θέση στη στρατιωτική ιεραρχία της αρχαίας Μίεζας, όπως φαίνεται από τα στρατιωτικά εξαρτήματα που εικονίζονται στα τύμπανα του τάφου με πολυχρωμία: θώρακες, ασπίδες με το ακτινωτό αστέρι της Μακεδονίας να τις κοσμεί, κράνη, περικνημίδες και πανοπλίες των πολεμιστών, καθώς και δυο τρόπαια που συντροφεύουν τους νεκρούς στην τελευταία τους κατοικία.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου