Τα οικοδομικά λείψανα του επιφανούς αρχαίου ναού του Απόλλωνα Αιγλήτη ή Ασγεάλτα, ο οποίος συνδεόταν με το άστυ με τη λιθόστρωτη Ιερά Οδό (τμήματα της σώζονται μέχρι σήμερα) έχουν εντοπιστεί στη θέση που σήμερα βρίσκεται η Μονή της Κάτω Παναγίας της Καλαμιώτισας ή Ζωοδόχου Πηγής. Σώζονται σε αρκετό ύψος τμήματα της τοιχοποιίας τόσο του ίδιου του ναού όσο και του περιβόλου του, που αποτελούν τμήματα και του σημερινού περιβόλου της Μονής. Ο περίβολος είναι κατασκευασμένος ισοδομικά από λίθους τεραστίων διαστάσεων και διατηρείται, ακόμη και σήμερα, σε μεγάλο ύψος. Επάνω του στηρίζονται άλλωστε, τόσο τα κελλιά όσο και διάφορα άλλα κτίσματα της μονής.
Η τοποθεσία όπου βρίσκεται το ιερό του Απόλλωνα, λίγο πιο πάνω από τη θάλασσα, είναι ιδιαίτερου κάλλους, γι' αυτό και είχε επιλεγεί από τους αρχαίους, οι οποίοι είχαν κτίσει ένα μεγάλο οικοδομικό συγκρότημα που εξυπηρετούσε τη λατρεία, αλλά και την υποδοχή των πιστών.
Το άγαλμα του Αιγλήτη Απόλλωνα εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο. Παράλληλα με τον Απόλλωνα, λατρεύονταν και άλλοι θεοί, καθώς υπάρχουν βωμοί για την Αρτέμιδα, την Αφροδίτη, τον Ασκληπιό και τον Δία Κτήσιο. Αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη και οικοδομικό υλικό είναι διάσπαρτα στην περιοχή, ενώ πολλά απ' αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του χριστιανικού ναού και των εγκαταστάσεων της μονής.
Ο ναός αποτελούσε το επίκεντρο της θρησκευτικής ζωής των αρχαίων κατοίκων του νησιού και συνδεόταν με την λιθόστρωτη ιερά οδό 3χλμ με το πολιτικό κέντρο, το Καστέλι.
Κάθε χρόνο τελούνταν γιορτή προς τιμήν του θεού, τα Υακίνθεια.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου