Ο πύργος Αγίας Τριάδας (ή πύργος του Βασίλη) ένα καλοδιατηρημένο αρχαίο μνημείο της Αμοργού και ο καλύτερα σωζόμενος πύργος αυτού του τύπου στις Κυκλάδες. Βρίσκεται στην περιφέρεια της Αρκεσίνης, κοντά στον οικισμό «στο Χωριό», σε χαμηλό ύψωμα. Πρόκειται για συγκρότημα που αποτελείται από οικία, μέρος της οχύρωσης της οποίας αποτελεί ο πύργος καθώς και μια αυλή.
Ο πύργος είναι ορθογώνιος με σωζόμενο ύψος 5,60 μ.
Δεν έχει γίνει ακόμα πλήρης ανασκαφική έρευνα στο μνημείο. Στην αυλή διακρίνονται τοίχοι από διάφορα δωμάτια, ενώ από το εσωτερικό του πύργου γνωρίζουμε μόνο την ύπαρξη μιας λίθινης κλίμακας που οδηγούσε στον πρώτο όροφο, καθώς και μερικά τριγωνικά παράθυρα και δύο ερμάρια. Τα κινητά ευρήματα μαρτυρούν ότι ο χώρος στον οποίο βρίσκεται ο πύργος ήταν σε χρήση από την 3η χιλιετία π.Χ. ως τους Νεότερους χρόνους. Ο ίδιος ο πύργος χρονολογείται κατά προσέγγιση στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Στα ανατολικά του πύργου βρέθηκαν λείψανα αγροικιών που χρονολογούνται από τον 4ο αι. π.Χ. ως τον 7ο αι. μ.Χ και ένα κτηριακό συγκρότημα των Νεότερων χρόνων, επίσης αγροτικού χαρακτήρα.
Η είσοδος στον πύργο ήταν δυνατή μόνο μέσω φορητής κλίμακας (σκάλας).
Λόγω της θέσης του, μπορούσε να ελέγχει την πρόσβαση στην Αρκεσίνη και στο λιμάνι της, καθώς και να επικοινωνεί με άλλους παρόμοιους πύργους μέσω φωτεινών σημάτων. Πρόσφερε παράλληλα προστασία στις γύρω αγροικίες και λειτουργούσε ως οχυρωμένη οικία, διαθέτοντας χώρους για την αποθήκευση των αγροτικών προϊόντων και των εργαλείων. Μάλλον θα πρέπει να τον έκτισε κάποιος πλούσιος κάτοικος της Αρκεσίνης, διότι η οικονομική κατάσταση της πόλης κατά την Ελληνιστική εποχή δεν ήταν τόσο ανθηρή ώστε να επιτρέπει την ανέγερση τέτοιων κτηρίων.
Την άποψη αυτή ενισχύει μάλλον και η επιγραφή ΚΤΗΣΙΦΩΝΤΟΣ, χαραγμένη σε λίθο του θυραίου τοίχου του οικοδομήματος του κυρίως πύργου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
