Η αρχαία Κατάπολα («κατά την πόλιν») είναι ο λιμένας της αρχαίας πόλης Μινώα, αποικίας των Σαμίων. Οι ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων έφεραν στο φως ιερά, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια καθώς και τμήματα τείχους που κατέληγε στη παραλία των Καταπόλων. Το φυσικό λιμάνι των Καταπόλων αναφέρεται σε επιγραφές και διάφορες γραπτές πηγές ως ο «λιμήν» («Αμοργός, Τρίπολις, ο λιμήν»). Η ακμή του λιμένα και των γύρω όρμων είναι γνωστή από τα τέλη της 4ης χιλιετίας μέχρι την 3η χιλιετία (Πρώιμη Εποχή του Χαλκού). Για την βόρεια ακτή του λιμανιού, το Ξυλοκερατίδι, υπάρχουν πληροφορίες ότι ήκμασε την 2η χιλιετία (Ύστερη Εποχή του Χαλκού). Στη θέση Κατηφορίδα βρέθηκαν τμήματα ταφών (θαλαμοειδείς με δρόμο) της 3ης και 2ης χιλιετίας. Τα ερείπια που απέμειναν από τον λιμένα είναι ελάχιστα. Είναι ορατά μόνο τμήματα από αρχιτεκτονικά μέλη (κίονες, βάσεις, θωράκια.) πιθανώς από τα ιερά του Δήλιου και του Πύθιου Απόλλωνος της Ύστερης Εποχής του Χαλκού.
Συντάκτης: Νίκη Καλοπαίδη