Η οχύρωση της αρχαίας πόλης της Νισύρου διακρίνεται ακόμα και σήμερα να στεφανώνει το λόφο που υψώνεται πάνω από το Μανδράκι.
Είναι ένα από τα καλύτερα σωζόμενα οχυρωματικά έργα της αρχαιότητας στο Αιγαίο. Το τείχος είναι χτισμένο στην κορφή του χαμηλού λόφου πάνω από το Μανδράκι. Για την οικοδόμησή του χρησιμοποιήθηκαν μεγάλες πλίνθοι από ηφαιστειογενή μαύρη πέτρα σε ψευδοϊσόδομη δόμηση εσωτερικά και εξωτερικά, ενώ το εσωτερικό του γεμίστηκε με πετραδάκια. Το μέσο πλάτος του είναι 3,50-3,80 μ.
Στην εξωτερική όψη του τείχους, βόρεια της πύλης, είναι χαραγμένη η επιγραφή ''ΔΑΜΟΣΙΟΝ ΤΟ ΧΩΡΙΟΝ ΠΕΝΤΕ ΠΟΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΕΟΣ'', η οποία ορίζει το πλάτος της δημόσιας ζώνης έξω από την οχύρωση που όφειλε να παραμείνει ελεύθερη από κάθε χρήση για αμυντικούς λόγους. H επιγραφή χρονολογείται στο γ' τέταρτο του 4ου αι. π. X. και συνετέλεσε για τη χρονολόγηση του τείχους.
Το μήκος του τείχους που διατηρείται σήμερα στο νότιο τμήμα του είναι 230 μ., ενώ στο ανατολικό 80 μ. είναι ενισχυμένο με ορθογώνιους πύργους, από τους οποίους σώζονται έξι στη νότια πλευρά του και δύο στην ανατολική. Στη νοτιοανατολική γωνία του τείχους βρίσκεται η μοναδική σωζόμενη πύλη του τείχους, σε σημείο αθέατο και προφυλαγμένο. Για επιπλέον προστασία ορθώνεται απέναντί της ο γωνιαίος πύργος του τείχους. H πύλη, πλάτους 2,10 μ., σώζεται ακέραιη και καλύπτεται από επιμήκεις λιθοπλίνθους, μήκους πάνω από 3 μ.
Σε πολύ καλή κατάσταση σώζονται δύο πέτρινες σκάλες ανόδου στην πάροδο του ανατολικού σκέλους του τείχους. Από αυτές η νοτιότερη διατηρεί 15 σκαλοπάτια, ενώ η δεύτερη διασώζει 18 σκαλοπάτια. Παρόμοιες σκάλες ανόδου υπήρχαν και στην εσωτερική πλευρά του νότιου σκέλους του τείχους, από τις οποίες σήμερα σώζεται μόνον η βάση τους.
O γωνιαίος πύργος του τείχους, απέναντι από την πύλη, έχει μήκος 8,50μ. και πλάτος 9 μ. Ανάλογες διαστάσεις έχουν και οι υπόλοιποι πύργοι, οι οποίοι ήταν συμπαγείς, δηλαδή γεμάτοι με δομικό υλικό στο χαμηλότερο τμήμα τους. Διαφορετική τοιχοποιΐα παρουσιάζει ο πέμπτος κατά σειρά πύργος της νότιας πλευράς, ο οποίος είναι νεώτερη μετασκευή πύργου που ίσως είχε καταρρεύσει. Είναι χτισμένος με ισόδομο σύστημα τοιχοποιΐας και με παρεμβολή μπατικών πλίνθων κατά διαστήματα μεταξύ των δρομικών. H χαρακτηριστική αυτή τοιχοποΐα, η οποία προήλθε από τη Μεγάλη Eλλάδα και συναντάται συχνά σε οχυρώσεις του Aιγαίου και της μικρασιατικής ακτής, χρονολογεί τον πύργο στο τέλος του 4ου ή και στις αρχές του 3ου αι. π.X.
Το τείχος περιέβαλλε την αρχαία πόλη της Νισύρου, στην οποία δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα συστηματική ανασκαφή.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
