Πρόκειται για τον υψηλότερο λόφο της Αθήνας (ύψος 277 μ.) που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Λέγεται ότι πήρε το όνομα του από τις αγέλες των λύκων που κυκλοφορούσαν στο λόφο (λυκοβατίας δρυμός) και αναφέρεται ως «ο λόφος όπου βαδίζει το λυκόφως» (λύκη + βαίνω). Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία ο λόφος σχηματίσθηκε από έναν βράχο που έπεσε από τα χέρια της έκπληκτης θεάς Αθηνάς όταν έμαθε για την Γέννηση του Εριχθόνιου από την κόρη του Κέκροπα.
Στον λόφο διακρίνονται το Θέατρο του Λυκαβηττού, το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, ο ναός των Αγίων Ισιδώρων και το Σπήλαιο του Αγίου Αριστείδη. Το υπαίθριο Θέατρο (3000 θέσεων) κατασκευάσθηκε το 1964-65 από τον αρχιτέκτονα T. Ζενέτο στη θέση παλιού λατομείου για να φιλοξενήσει παραστάσεις αρχαίου δράματος. Στη θέση του σημερινού ναού του Αγίου Γεωργίου του Καβαλάρη υπήρχε στην αρχαιότητα το ιερό του Ακραίου Διός και στο μεσαίωνα το παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Το παρεκκλήσι του Αη Γιώργη ανακαινίσθηκε από την Βασίλισσα Όλγα (1851-1926), της οποίας δωρεά αποτελεί το καμπαναριό που σώζεται μέχρι σήμερα. Ο μικρός ναός των Αγίων Ισιδώρων, που είναι αφιερωμένος στην Αγία Μερόπη, στον Άγιο Ισίδωρο τον Πηλουσιώτη και στον Άγιο Γεράσιμο, εντοπίζεται στην δυτική πλευρά του Λυκαβηττού. Πρόκειται για μικρή μονόκλιτη βασιλική, κτισμένη τον 15ο - 16ο αιώνα μέσα σε βράχο πάνω στα ερείπια του αρχαίου ιερού της θεάς Ίσιδος. Ονομαζόταν παλαιότερα παρεκκλήσι του Αγίου Σιδερέα, κάηκε το 1930 και ξανακτίσθηκε το 1931. Στο ιερό είναι ορατή μια οπή (στοά) που οδηγούσε ως το Γαλάτσι και την Πεντέλη απ' όπου διέφευγαν, όπως λέγεται, οι Έλληνες την εποχή της Τουρκοκρατίας. Κοντά στο παρεκκλήσι των Αγίων Ισιδώρων σώζεται το Σπήλαιο του Αγίου Αριστείδη. Τον 2ο μ.χ.αι., ο Άγιος Αριστείδης ο Φιλόσοφος και Μάρτυς διωκόμενος από τους Ρωμαίους βρήκε καταφύγιο μέσα σε μια σπηλιά που έγινε στη συνέχεια το ασκητήριο του. Ο μικρός χώρος, που φέρει σήμερα κάποιες εικόνες των Αγίων Αριστείδη και Γεράσιμου, δεν είναι επισκέψιμος. Στη περιοχή του λόφου διακρίνονται ακόμη οι υπόγειες εγκαταστάσεις που κατασκευάσθηκαν την εποχή του ΕλληνοΙταλικού Πολέμου (1940-41) και στέγασαν το Αρχηγείο της Αντιαεροπορικής Άμυνας.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
