Βρίσκεται στο όρος Ταΰγετος, στην ανατολική πλευρά του, σε 500 μέτρα υψόμετρο, μέσα σε καταπράσινο τοπίο και απέχει 19 χλμ από τη Σπάρτη. Σύμφωνα με επιγραφή η Ι. Μ. ανεγέρθη το 1639 πάνω στα ερείπια παλαιότερου χριστιανικού ναού. Η ονομασία "Ζερμπίτσα" είναι πιθανόν σλαβικό τοπωνύμιο και ερμηνεύεται "Μετόχιον".
Το καθολικό της Ι. Μονής είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος τετρακιόνιος ναός με τρούλο και χωρίζεται σε τρία μέρη : τη λιτή, τον κυρίως ναό και το τρίκογχο Ιερό Βήμα. Πολλά τίμια λείψανα φυλάσσονται στη μονή ενώ το έτος 1968 ιδρύθηκε το Μουσείο της μονής με πλήθος ιερών κειμηλίων.
Σύμφωνα με την επιγραφή, η οποία ευρίσκεται στο υπέρθυρο της Βασιλικής Πύλης του εσωτερικού τού Ιερού Καθολικού, η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή ανεγέρθηκε το 1639 και αγιογραφήθηκε το έτος 1669. Οι τοιχογραφίες είναι τεχνοτροπίας μεταβυζαντινής.
Η ίδρυση της Μονής συνδέεται με θαύμα εύρεσης εικόνας της Παναγία Βρεφοκρατούσας που προερχόταν από μονή που προϋπήρχε κατά το 12ο αι., με την προσωνυμία της Κυράς Παναγιάς.
Η θαυματουργός κτητορική Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Κυρίας Ζερμπίτσης, είναι ενθρονισμένη στο αριστερό προσκυνητάρι του κυρίως Ναού και ευρίσκεται εντός ξύλινου κιβωτίου, πλαισιωμένη από αργυρή επένδυση.
Στην ίδια θέση που βρίσκεται σήμερα κτισμένη η μονή προϋπήρχε κατά την αρχαιότητα ναός του 3ου π.Χ. αιώνος. Μάλιστα στο Μουσείο της Ιεράς Μονής, φυλάσσονται ευρήματα αυτής της εποχής.
Το Καθολικό είναι ευρύχωρο κτίσμα, σύνθετου τετρακιονίου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ρυθμού με λιτή και δύο χορούς, αθωνικού τύπου.
Πάνω από το νάρθηκα στο δεύτερο όροφο, με είσοδο απ' έξω δυτικά, έχουν διαμορφωθεί τρία παρεκκλήσια: της Αγίας Τριάδος, του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Νεκταρίου.
Η πλακόστρωτη αυλή, λόγω της κλίσεως του εδάφους, αποτελείται από δύο κλιμακωτά επίπεδα. Στην κάτω αυλή βρίσκονται τα κελιά, τα παλαιά και τα νεώτερα, η Τράπεζα, τα εργαστήρια, το αγιογραφείο, το συνοδικό, το Ηγουμενείο, οι καμάρες γύρω από την ωραία Εκκλησία, ο κήπος και αρκετά άνθη. Στην επάνω αυλή είναι οι ξενώνες, το Αρχονταρίκι και το Δεσποτικό, με τον αιωνόβιο τεράστιο πλάτανο στη μέση και τις μεγάλες εντυπωσιακές ορτανσίες γύρω.
Η Ιερά Μονή με υπουργική απόφαση έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής, το 1941, υπέστη φοβερό βομβαρδισμό.
Κατά το έτος 1968 ιδρύθηκε το Μουσείο της Ιεράς Μονής με κειμήλια, μεταξύ τους χρυσοκέντητος Επιτάφιος του έτους 1538 και χρυσοκέντητος Εικόνα - Λάβαρο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του έτους 1707.
Το μοναστηριακό συγκρότημα είναι αρκετά μεγάλο και έχει πλήθος από παρεκκλήσια (δεκατέσσερα συνολικά ), .καθώς και χώρους που εξυπηρετούν τον μοναστικό βίο και την υποδοχή των επισκεπτών που έρχονται να προσκυνήσουν.
Η μονή είναι γυναικεία και είναι ενεργή.
Στην Ιερά Μονή, κάθε Κυριακή και μεγάλη εορτή, τελείται η Θεία Λειτουργία
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου
