Το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, βρίσκεται πάνω από το χωριό Πύργος, στο ομώνυμο βουνό και χρονολογείται από τις αρχές του 18ου αιώνα. Ιδρύθηκε το 1711 από δυο Θηραίους μοναχούς, το Γαβριήλ και Ιωακείμ Μπελώνια, που ήταν από τον Πύργο, οι οποίοι πρόσφεραν όλη την περιουσία τους για την ίδρυση του μοναστηριού.
Με πατριαρχικό σιγίλιο το μοναστήρι ονομάστηκε πατριαρχικό και σταυροπηγιακό ενώ λόγω της ιδιαίτερης εκτίμησης και αξίας που απολάμβανε, κατά τα μέσα του 18ου αιώνα το πατριαρχείο το ανέδειξε σε Εξαρχία.
Λόγω της μεγάλης κτηματικής περιουσίας που είχε από την ίδρυσή του, το μοναστήρι ανέπτυξε αξιόλογη κοινωνική δράση η οποία όμως έχει περιοριστεί υποχρεωτικά πλέον λόγω της απαλλοτρίωσης μεγάλου μέρους των κτημάτων του. Το μοναστήρι δεν έχει πλέον μοναχούς και συντηρείται σχεδόν αποκλειστικά από τις συνεισφορές των πιστών. Η έλλειψη χρημάτων και μοναχών δυστυχώς έχει σαν αποτέλεσμα να είναι σχεδόν πάντα κλειστό το μουσείο της μονής που διαθέτει αρκετούς εκκλησιαστικούς θησαυρούς.
Ο ναός του μοναστηριού, που είναι αφιερωμένος στον Προφήτη Ηλία, διαθέτει ένα πολύ ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο ντόπιου τεχνίτη και ένα επίσης ξυλόγλυπτο πατριαρχικό θρόνο ενώ η εικόνα του Προφήτη Ηλία είναι έργο του 15ου αιώνα και προέρχεται μάλλον από ζωγράφο της Κρητικής Σχολής.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου