Πρόκειται για τη Μονή του Γενεσίου της Θεοτόκου, που βρίσκεται στο συνοικισμό Γρας Κεράς και ανήκει στην ενορία Δελιανών Κισάμου. Είναι γνωστή και ως Μετόχι της Παναγίας της Γρας Κεράς. Η ονομασία Γρας Κεράς (Κερά Παναγιά η γραία) πιθανώς να δόθηκε ώστε να διακριθεί η μονή από κάποια άλλη νεότερη με το ίδιο όνομα. Στον κώδικα της Ιεράς Μονής Γωνιάς (1632) αναφέρεται στην αρχή ότι η οικογένεια των Δαμωρών, γνωστών ιερωμένων, αφιέρωσαν στην Μονή της Οδηγήτριας Γωνιάς μεταξύ άλλων και «το μοναστήρι της Κυρίας Θεοτόκου, το καλούμενον εις την Γράν Κεράν, εις τόπον κραζόμενον Αλεξιανά.». Επίσης η μονή μνημονεύεται ως Μετόχι της Μονής Γωνιάς σε Πατριαρχικό έγγραφο (13η Μαρτίου 1690) του Οικ.Πατριάρχη Καλλινίκου Β΄ καθώς και σε Πατριαρχικό Σιγίλιο (1797) του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄.
Ο ναός έχει το σχήμα μονόκλιτης βασιλικής (12Χ5) με αμφικλινή στέγη, μονόλοβο καμπαναριό και φέρει αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία της περιόδου της Ενετοκρατίας (οξυκόρυφα παράθυρα, ανάγλυφη ελικοειδή διακόσμηση). Μαρμάρινη επιγραφή στο υπέρθυρο της δυτικής εισόδου αναφέρεται στην ανακαίνιση του ναού το 1953 από τον Δημ.Αγοραστάκη. Εσωτερικά του ναού δεσπόζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο (1953), έργο των Βασίλη Βεργανελάκη και Νικ. Ζωγραφάκη, με εικόνες αναγγενησιακής τεχνοτροπίας. Δυτικά της Μονής βρίσκεται ο πυλώνας της και αριστερά του δύο κελιά με καμάρες ενώ βόρεια διακρίνεται ο φούρνος, το πηγάδι και ένα υπόστεγο για τα ζώα. Ανατολικά βρίσκονται τα κελιά των μοναχών. Το 1923, το Μετόχι απαλλοτριώνεται και διατίθεται στο Μετοχικό Ταμείο Στρατού. Το 1946 αγοράζεται από τον ελληνοαμερικανό, Δημ. Αγοραστάκη και κατοικείται ως το 1973. Διατηρείται μέχρι σήμερα σε σχετικά καλή κατάσταση αλλά δεν κατοικείται πλέον.
Συντάκτης: Νίκη Καλοπαίδη