ΑΚΡΑΤΑ
Η παραλιακή ζώνη της Ακράτας είχε κατοικηθεί από τους προϊστορικούς ήδη χρόνους.
Πρώτοι κάτοικοι της Αιγιαλείας υπήρξαν οι Πελασγοί, λαός ινδοευρωπαϊκής προελεύσεως που γύρω στο 1500 π.Χ. αναμίχθηκε με τους νεοφερμένους Ίωνες.
Γύρω στο 1100 π.Χ. η κάθοδος των Δωριέων προς τα ακμάζοντα Αχαϊκά κέντρα (Ελίκη, Υπερησία, Κερύνεια, Αίγιο κ. α.) θα προκαλέσει τη μετακίνηση των Αχαιών από τις Μυκήνες, τη Λακωνία και τη Μεσσηνία προς την Αιγιαλεία, όπου τελικά και θα εγκατασταθούν μόνιμα.
Το 800 π.Χ. περίπου θα ιδρυθεί η Α' Αχαϊκή Συμπολιτεία και το 281 π.Χ. η Β' Αχαϊκή Συμπολιτεία, η οποία καταλύθηκε με τη ρωμαϊκή κυριαρχία το 146 π.Χ.
Οι Ρωμαίοι θα παραχωρήσουν τη θέση τους στους Βυζαντινούς (120 μ.Χ.) και μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στα χέρια των Φράγκων, το 1204, η περιοχή θα αποτελέσει τμήμα του πριγκιπάτου της Αχαΐας.
Από το 1446 ως το 1687 έχουμε την α' περίοδο της Τουρκοκρατίας. Τις ελπίδες για αποτίναξη του τουρκικού ζυγού ενσάρκωναν τότε οι συμμορίες των "αρματολών" και των "κλεφτών" που δρούσαν στα ορεινά κυρίως μέρη και προκαλούσαν διαρκή ανησυχία στις τουρκικές αρχές.
Ανεδείχθησαν εκείνη την εποχή κι έμειναν γνωστές για τη δράση τους οι οικογένειες των Σολιωτών, των Πετμεζαίων και των Λεχουριτών.
Το 1687 οι Ενετοί κατορθώνουν να πάρουν στα χέρια τους τον έλεγχο της Ανατολικής Αχαΐας, ενώ το 1715 παραδίδουν και πάλι την κυριαρχία στους Τούρκους, οπότε και αρχίζει η β' περίοδος της Τουρκοκρατίας.
Η περιοχή είχε ενεργό συμμετοχή στην Επανάσταση του 1821. Εδώ το 1832 πολιορκήθηκαν 3.500 άνδρες του Δράμαλη, εκ των οποίων μόνο χίλιοι διασώθηκαν.
Μετά την απελευθέρωση, η Ανατολική Αχαΐα μετέχει στον αγώνα για την ανάδειξη και οργάνωση της, έως τότε σκλαβωμένης χώρας, σε κράτος.
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος θα σημαδέψει την περιοχή, ενώ και η περίοδος της Κατοχής αποδεικνύεται ιδιαίτερα σκληρή καθώς αρκετοί Ακρατινοί συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, ανάμεσα τους ο Χρήστος Χωμενίδης (1901-1944), πρώτος Γενικός Γραμματέας του Σοσιαλιστικού κόμματος της Ελλάδας και μάρτυρας της Εθνικής Αντίστασης.
Μεταπολεμικά η Ακράτα γνώρισε ανάπτυξη σε πολλούς τομείς.
Ραγδαία ήταν η τουριστική ανάταση, ειδικά στην παραθαλάσσια ζώνη αλλά και στην περιοχή της Ζαρούχλας. Σημειώθηκε μεγάλη άνθιση στα γράμματα, αφού προϋπήρχε σημαντικό πνευματικό υπόβαθρο.
Εδώ έζησαν ο αξιόλογος θεατρικός συγγραφέας Σπύρος Περεσιάδης (1854 - 1918), που έμεινε γνωστός για τα έργα του "Γκόλφω", "Σκλάβα" και "Εσμέ", ο Ιωάννης Ανδρικόπουλος, ιδρυτής της αγιογραφικής σχολής της Ακράτας και ο πολυτάλαντος Γεώργιος Κανελλόπουλος (1834-1923) που ασχολήθηκε με την αγιογραφία, τη ζωγραφική, την ποίηση και τη λογοτεχνία.
Η Ακρατα, πρωτεύουσα της Ανατολικής Αιγιαλείας, είναι μια πανέμορφη παραλιακή κωμόπολη με 5000 κατοίκους στις εκβολές του ποταμού Κράθη. Το τοπωνύμιο Ακράτα «είναι παράφορα του Κράθις (Κράθις - Κράτα - Ακράτα) και ο Κράθις κατά των Στράβωνα, από το κρίνασθαι (αναμιμνύω, ενώνω) γιατί πράγματι είναι ένωση - κράμα δύο κυρίως ποταμίων βραχιόνων» (από το βιβλίο του Τάσου Γεωργαντόπουλου, "Ίδρυση και εξέλιξη της Ακράτας").
Γνωρίζουμε ότι η σημερινή Ακρατα δημιουργήθηκε από κατοίκους του ορεινού χωριού Χαλκιάνικα της Νωνάκριδας, οι οποίοι γύρω στα 1790 άρχισαν να μετακινούνται και περίπου το 1850 εγκαταστάθηκαν μόνιμα, μαζί με κάτοικους από άλλα χωριά της Νωνάκριδας.

ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΣΟΥ
Στα αρχαία χρόνια υπήρχε στην περιοχή η πελασγίτικη πόλη Λάρισα που ταυτίζεται σήμερα με την μετέπειτα γνωστή πόλη Δύμη. Από την πόλη αυτή κράτησε το όνομα της και ο μικρός ποταμός Λάρισος που ρέει μέχρι τις μέρες μας.
Το 3ο π.Χ. αιώνα η περιοχή εμφανίζεται με δύο ονομαστές πόλεις που χώριζε ο ποταμός Λάρισος, την Δύμη & την Ήλιδα. Όμως οι εχθρικές σχέσεις που είχαν συντέλεσαν στην παρακμή τους έτσι διευκόλυναν την κυριαρχία των Ρωμαίων στην περιοχή.
Στην συνέχεια ο τόπος αλλάζει συνεχώς κυριάρχους: Φράγκοι, Βυζαντινοί, Βενετοί, Τούρκοι. Η αβεβαιότητα οδηγεί στην ερήμωση και η περιοχή μεταβάλλεται σε ένα πυκνό δρυοδάσος. Έτσι από τον 17ο αιώνα δύο μοναστήρια της Αχαΐας, η Μονή Χρυσοποδαρίτισσας Νεζερών και το Μέγα Σπήλαιο, που ευπορούσαν βρέθηκαν κάτοχοι μεγάλων εκτάσεων.
Στην επανάσταση, στα Μαύρα Βουνά και στο δάσος της Στροφυλιάς οι κλέφτες είχαν καταφύγιο και από εδώ ξεκίνησαν πολλές από τις επιθέσεις κατά των Τούρκων. Το 1887 δωρίζεται στο διάδοχο Κωντσταντίνο, ως προσωπικό του κτήμα, το δάσος της Μανωλάδας και του παρέχεται και το ιχθυοτροφείο του Πάπα.
Το 1923 το κράτος δωρίζει την γη σε πρόσφυγες και ακτήμονες από τα γύρω χωριά.
Το 1943 οι Γερμανοί στην προσπάθεια τους να οργανώσουν καλύτερα την άμυνα τους, επιφέρουν καταστροφές σε αρχαίες θέσεις όπως στο Τείχος Δυμαίων και στην Μυκηναϊκή ακρόπολη.
Όλα αυτά τα γεγονότα απρόβλεπτα από την ιστορία θα σηματοδοτήσουν την γέννηση ενός νέου οικισμού και θα οριοθετήσουν μια νέα ιστορική εποχή στην περιοχή του Λάρισου ποταμού, θα συμβάλλουν στην δημιουργία ενός δήμου, του Δήμου Λαρισσού.

Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου