Αρχαιολογικά ευρήματα του 2ου αιώνα μ.χ. επιβεβαιώνουν την ύπαρξη οικισμού όπως επίσης, και από επιγραφή στο σωζόμενο και διακριτό σε διάφορα σημεία της πόλης, παλαιό τείχος του 4ου αιώνα μ.χ. που αναγράφει "Θεοδοσίου κτίσμα" (379-395). Εικάζεται επίσης πως το πόλισμα Κομοτηνή ανάγεται στον 5ο αιώνα π.χ. και συνδέεται με την ομώνυμη κόρη του Μαρωνίτη ζωγράφου Παρρασίου. Στη Ρωμαϊκή εποχή η Κομοτηνή αποτέλεσε ένα από τα πολλά φρούρια κατά μήκος της Εγνατίας οδού.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο, η Κομοτηνή ανήκε στο Θέμα Μακεδονίας, ενώ από τον 9ο αιώνα υπάγεται στο νεοϊδρυθέν Θέμα Βολερού. Υπήρξε έως τότε, ασήμαντο φρούριο, που το 1207 ύστερα από την επιδρομή του τσάρου της Βουλγαρίας Ιβάν Α΄, αποτέλεσε καταφύγιο προσφύγων από τα γύρω φρούρια που καταστράφηκαν. Το 1331 ο Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός την αναφέρει ως Κουμουτζηνά πόλισμα ενώ το 1341 ο ιστορικός Νικηφόρος Γρηγοράς την αναφέρει με το σημερινό της όνομα, ως Κομοτηνή. Το 1343, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου μεταξύ Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνού και Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου, η Κομοτηνή μαζί με τα γειτονικά φρούρια Ασωμάτου, Παραδημής, Κρανοβουνίου και Στυλαρίου, προσχωρούν στην παράταξη Καντακουζηνού. Στην Κομοτηνή κατέφυγε ο Ιωάννης ΣΤ' Καντακουζηνός το 1344 για να διασωθεί μετά από μάχη με τα στρατεύματα του Ομούρ και του Βούλγαρου συμμάχου του, Μομιτζίλου κοντά στην κατεστραμμένη ήδη Μοσυνόπολη.
Συντάκτης: Νίκη Καλοπαίδη