Κοντά στο μυχό της Βιστωνίδας λίμνης, σώζονται τα επιβλητικά ερείπια μιας οχυρωμένης πόλης τα οποία στους περιηγητές της Τουρκοκρατίας ήταν γνωστά με το όνομα "Μπουρού Καλέ". Τα ερείπια αυτά από πολύ νωρίς ταυτίστηκαν με τη γνωστή στα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά χρόνια πόλη που έφερε διαδοχικά τα ονόματα Αναστασιούπολις και Περιθεώριον.
Η πόλη βρίσκεται στο κέντρο της εύφορης περιοχής, όπου κατά την ομηρική εποχή έβοσκαν τα άλογα του Διομήδη. Στα ρωμαϊκά οδοιπορικά της ύστερης αρχαιότητας αναφέρεται σταθμός της Εγνατίας οδού με το όνομα Stabulo Diomedis. Τον 6ο αι. η πόλη περιγράφεται από τον ιστορικό Προκόπιο και καλείται Αναστασιούπολις, όνομα που σύμφωνα με τον Καντακουζηνό οφείλεται στον αυτοκράτορα Αναστάσιο Α΄ (491-518), ο οποίος την οχύρωσε για πρώτη φορά. Σύμφωνα με τον Προκόπιο, ο Ιουστινιανός Α κατασκεύασε παράλιο τείχος, καθώς και μακρό τείχος μήκους 4 χλμ. το οποίο ξεκινούσε από τη βορειοδυτική γωνία του περιβόλου και έφθανε στους πρόποδες της Ροδόπης, ελέγχοντας έτσι την κίνηση πάνω στην Εγνατία οδό. Ταυτόχρονα λειτουργούσε ως υδραγωγείο μεταφέροντας νερό στην πόλη.
Η επισκοπή Αναστασιουπόλεως εμφανίζεται ως υποκείμενη στη μητρόπολη Τραϊανουπόλεως από τους μεταϊουστινιάνειους χρόνους έως και τον 9ο αι., οπότε εμφανίζεται για πρώτη φορά και το νέο όνομά της Περιθεώριον. Το Περιθεώριον αναδείχθηκε σε στρατηγικής σημασία κάστρο για τον έλεγχο της περιοχής. Κατά τον 11ο αι. μαρτυρούνται μέσα στην πόλη και γύρω από αυτήν πλούσια μετόχια της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους και της Μονής Πετριτζιωνιτίσσης (σημερινή Μονή Μπατσκόβου στη Βουλγαρία). Στα 1203 η Αναστασιούπολη καταστράφηκε από τον ηγεμόνα των Βουλγάρων Ιωάννη Ασέν τον οποίο οι βυζαντινοί συγγραφείς αποκαλούσαν και Σκυλογιάννη. Ακολούθησε μία περίοδος παρακμής για την οποία οι πηγές σιωπούν. Το 1341 ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος επισκεύασε τα ερειπωμένα της τείχη. Την ίδια εποχή η Αναστασιούπολις προβιβάστηκε και σε μητρόπολη. Στους μετέπειτα αιώνες η πόλη εμφανίζεται αρκετά συχνά στις πηγές και ιδίως σε σχέση με γεγονότα των εμφυλίων πολέμων του 14ου αι. Η πόλη άντεξε την πολιορκία του 1342/43 από τον Καντακουζηνό. Το Περιθεώριον ήταν από τα τελευταία αστικά κέντρα της Θράκης που υπέκυψαν στους Οθωμανούς, αφού γνώρισε μια περίοδο αυτοδιοίκησης. Ελάχιστοι χριστιανοί κάτοικοι διαβιούσαν μέσα στο κάστρο έως και τα τέλη του 17ου αι., ενώ τα ερείπια δύο παλαιών ναών με απομεινάρια από τον άλλοτε λαμπρό διάκοσμό τους εντυπωσίασαν τον περιηγητή Robert De Dreux που επισκέφθηκε την πόλη στα 1668. Σήμερα η επίχωση και η πλούσια βλάστηση κάλυψαν τα πάντα εκτός από τα υψηλά τείχη της που εντυπωσιάζουν με το μεγαλείο τους.
Συντάκτης: Νίκη Καλοπαίδη