( Άκανθος )
Ιδρύθηκε στα μέσα του 7 ου αι. π.Χ. από Ίωνες αποίκους της Άνδρου, ίσως και από Χαλκιδείς της Εύβοιας. Το 348 π.Χ. την κατέλαβε ο βασιλιάς Φίλιππος Β' και το 200 π.Χ. πέρασε στη ρωμαϊκή κυριαρχία.
Πολύ σημαντικό λιμάνι στη ΒΑ. πλευρά της Ακτής, δηλαδή της χερσονήσου του Άθω, από όπου διακινούνταν ο ορυκτός και δασικός πλούτος της περιοχής. Κατοίκηση διαπιστώθηκε στο λόφο Κάστρο ήδη από την πρώιμη εποχή του Σιδήρου (11 ος - 8 ος αι. π.Χ.). Ο εκτεταμένος αρχαιολογικός χώρος ερευνάται συστηματικά. Εντοπίστηκαν τμήματα του τείχους των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, πολύ κατεστραμμένος μνημειακός ναός κλασικών χρόνων, ίσως αφιερωμένος στην Αθηνά, μεγάλο οικοδόμημα με προσεγμένη τοιχοποιία, χρωματιστά κονιάματα και μία πλακόστρωτη αυλή με πηγάδι στη βόρεια πτέρυγα του (5 ος - 1 ος αι. π.Χ.). Το εκτεταμένο νεκροταφείο της αρχαίας πόλης απλώνεται στην αμμώδη παραλία της Ιερισσού και μέχρι σήμερα έχουν ερευνηθεί γύρω στις 9.000 ταφές (από τα τέλη του 7 ου αι. π.Χ. έως τη ρωμαϊκή περίοδο), οι οποίες έδωσαν ένα πλήθος αντικειμένων που μαρτυρούν την ευημερία της πόλης και τις εμπορικές σχέσεις της με πολλές άλλες περιοχές του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Μέρος των ευρημάτων εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πολυγύρου.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου