Είναι ένα σύνολο αρκετών εκατοντάδων αντικειμένων κυκλαδικής τεχνοτροπίας, που αποτελείται από ακέραια μαρμάρινα ειδώλια και εσκεμμένα θραυσμένα κομμάτια ειδωλίων, μαρμάρινα και πήλινα σκεύη, λίθινα εργαλεία και μικροαντικείμενα, που χρονολογούνται μεταξύ του 2800 - 2300 π.Χ. χωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή τους προέλευση. Το σύνολο αυτό προέρχεται από αρχαιοκαπηλική δραστηριότητα, εξήχθη παράνομα από την Ελλάδα τη δεκαετία του '50, αλλά πλέον, μέρος του «Θησαυρού» έχει επαναπατριστεί και βρίσκεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα.
Πιθανολογείται ότι ο «Θησαυρός της Κέρου» προέρχεται από τη θέση «Κάβος Δασκαλειού», στη δυτική ακτή του νησιού, όπου, παρά την εκτεταμένη και καταστρεπτική σύλησή του κατά το παρελθόν, η ανασκαφική έρευνα εντόπισε υπαίθριο χώρο με πολυάριθμα θραυσμένα ειδώλια, μαρμάρινα σκεύη και όστρακα αγγείων. Ο χώρος αυτός δεν αποτελεί οικισμό, νεκροταφείο ή εργαστήριο, αφού τα αντικείμενα που βρέθηκαν δεν είναι ημιτελή, αλλά σπασμένα επίτηδες. Έχει εκφραστεί η υπόθεση ότι ίσως πρόκειται για τέμενος ή τόπο εναπόθεσης θραυσμένων αντικειμένων συμβολικού χαρακτήρα, που τοποθετήθηκαν σκόπιμα εκεί στο πλαίσιο μιας τελετουργίας. Επίσης έχει υποστηριχθεί ότι πιθανά η Κέρος ήταν το ιερό νησί των Κυκλάδων, η «πύλη του Κάτω Κόσμου», όπου όλα τα γειτονικά νησιά τοποθετούσαν τα οστά των νεκρών τους και εκτελούσαν σχετικές τελετουργίες.
Είναι λοιπόν δύσκολο να ερμηνευθεί ο ακριβής ρόλος που έπαιζε η Κέρος κατά την Πρωτοκυκλαδική περίοδο, όμως, ίσως ο εντοπισμός πρωτοκυκλαδικού οχυρωμένου οικισμού και νεκροταφείου στη νησίδα Δασκαλειό, που στην Αρχαιότητα ήταν ενωμένη με την ακτή της Κέρου, θα μπορέσει να συμβάλει στην πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία της σημασίας του νησιού.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου