Ρήνεια ή Μεγάλη Δήλος
Η Ρήνεια ή Μεγάλη Δήλος είναι σήμερα ερημονήσι. Η αρχαία πόλη βρισκόταν στη ΒΔ. ακτή, όπου και το ιερό του Ηρακλέους (τα ευρήματα στο Μουσείο της Μυκόνου), ενώ το μεγαλύτερο μέρος της χώρας ανήκε στο ιερό του Απόλλωνος της Δήλου. Στο Ν. τμήμα υπήρχαν τα νεκροταφεία της Δήλου μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους (ανάγλυφες στήλες, σαρκοφάγοι και ένας ταφικός περίβολος με ιωνικό ναΐσκο), μετά την κάθαρση του ιερού νησιού από τους Αθηναίους το 426/25 π.Χ., καθώς και οι ανακομιδές των τάφων της Δήλου που έκαναν τότε οι Αθηναίοι (παλαιότερη κάθαρση του ιερού του Απόλλωνος της Δήλου είχε κάνει ήδη ο Πεισίστρατος περί το 540 π.Χ.). Πρόκειται για το λεγόμενο «βόθρο της καθάρσεως», δηλαδή τετράγωνο αποθέτη με οστά, θραυσμένα αγγεία, ειδώλια και εργαλεία (8 ου αι. έως 430 π.Χ. περίπου) στη θέση Χαρώνεια, κοντά στην εκκλησία της Αγίας Κυριακής, στην ανατολική ακτή (τα ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου). Σώζονται επίσης οικήματα για τη διαμονή των εγκύων γυναικών και των ετοιμοθάνατων, καθώς μετά το 425 π.Χ. απαγορευόταν η γέννηση και ο θάνατος στο ιερό νησί του Απόλλωνος. Ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης αφιέρωσε τη Ρήνεια στον Απόλλωνα και την ένωσε με αλυσίδα με τη Δήλο.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου