Άνω Μαλάκι
Ερείπια δίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής.
Αρμένοι
Εκτεταμένο υστερομινωικό νεκροταφείο (1450 - 1200 π.Χ.) 220 λαξευτών
θαλαμωτών τάφων, διαταγμένων σε συστάδες, και ενός θολωτού. Ανάμεσα
στα πολυάριθμα ευρήματα (κεραμική, όπλα, εργαλεία, κοσμήματα) σημαντικότερες
είναι οι πήλινες σαρκοφάγοι (λάρνακες) με εικονιστικές παραστάσεις κυνηγιού,
σκηνές φύσης και πλούσια διακοσμητικά θέματα. Τα ευρήματα εκτίθενται
στα Μουσεία Χανίων και Ρεθύμνου.
Κίονες και δάπεδο σε εκκλησία του χωριού, προερχόμενα από παλαιοχριστιανική
βασιλική.
Βιρανεπισκοπή / Έρημος Επισκοπή ή Επισκοπή Αρίου ή Αγρίου
Από τον 6ο αι. έδρα της επισκοπής Πανόρμου. Ερείπια τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής
βασιλικής (6ος αι.).
Επισκοπή Μυλοποτάμου
Κάτω από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ιωάννη ή Φραγκοκκλησιά, ερείπια
παλαιοχριστιανικής βασιλικής, έδρας της επισκοπής Αξού. Στην εκκλησία
εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη από τη βασιλική.
Επισκοπή Ρεθύμνου
Λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής με ψηφιδωτό δάπεδο στη θέση Φουντάνα.
Πάνορμος
Μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική της Αγίας Σοφίας (5ος αι.) με εγκάρσιο
κλίτος και προσκτίσματα. Το δυτικό πρόσκτισμα στέγαζε πατητήρι σταφυλιών
και αποθήκη υγρών και δημητριακών. Εξαιρετικός γλυπτός διάκοσμος.
Ρέθυμνο / Ρίθυμνα
Θαλαμωτός τάφος της υστερομινωικής περιόδου (14ος - 12ος αι. π.Χ.) στο
προάστιο Μασταμπάς. Ελληνιστική και ρωμαϊκή πόλη, που ίσως ταυτίζεται
με το σημερινό Ρέθυμνο. Οικοδομικά λείψανα των ρωμαϊκών χρόνων στο Τελωνείο
κάτω από τη Φορτέτζα (όπου ψηφιδωτό δάπεδο) και στην πλατεία Κιουλούμπαση.
Υπόγειο ρωμαϊκό μνημείο στα Ν. του Δημοτικού Κήπου. Στο Αρχαιολογικό
Μουσείο που στεγάζεται σε οχυρό της Φορτέτζας, αρχαιότητες από το νομό
Ρεθύμνης.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου