Το τρίτο σε μέγεθος νησί της Δωδεκανήσου. Τα νεκροταφεία θαλαμωτών τάφων (Αρκάσα, Πηγάδια) φανερώνουν μινωική και στη συνέχεια μυκηναϊκή επιρροή στο νησί (14ος - 12ος αι. π.Χ.).
Η σημαντικότερη πόλη Κάρπαθος (σημ. πρωτεύουσα) βρίσκεται επάνω από τον όρμο Πηγάδια όπου οχυρωμένη ακρόπολη, ερείπια δημόσιων οικοδομημάτων, μεταξύ των οποίων ο ναός της Λινδίας Αθηνάς. Το επίνειο της Ποτίδαιον ή Ποσίδειον (Ποσί), σώζει την ελληνιστική οχύρωση. Σημαντικές αρχαίες πόλεις ήταν επίσης η Αρκέσ(σ)εια ή Αρκασεία (Αρκάσα), με οχυρωμένη ακρόπολη κλασικών - ελληνιστικών χρόνων, και ο Βρυκούς, (Βρυκούντα) με επιβλητικό τείχος στην ακρόπολη Πυργάλι και λαξευτούς θαλαμοειδείς τάφους.
Αυτές οι πόλεις αποτελούσαν ροδιακούς δήμους. Αλλες θέσεις των ιστορικών χρόνων Απέρι, Πίνι, Ντια (όπου και ο ναός του Απόλλωνος), Ρίζες, Πελεκητό, Ρια Μεσοχωρίου, με υπόγεια μνημειώδη δεξαμενή (ελληνιστικών έως ρωμαϊκών χρόνων). Στο Τρίστομο πιθανόν ιερό του Ποσειδώνος. Αρχαίο ιερό και στη θέση της εκκλησίας της Αγίας Αικατερίνης, στον πορθμό Καρπάθου - Σαρίας. Μνημειώδης τάφος στη Μύλη. Αρχαιολογική Συλλογή στην Όλυμπο και στα Πηγάδια (Κάρπαθος).
Συνολικά στο νησί είναι γνωστές 18 παλαιοχριστιανικές βασιλικές: βασιλική Αγίας Φωτεινής ή Άφωτης (τέλος 5ου - αρχές 6ου αι.), στην παραλία Βροντί, κοντά στα Πηγάδια (αρχαίο Ποτίδαιον) με μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά. Δεύτερη βασιλική στα Πηγάδια με βαπτιστήριο (6ος αι.). Στην Αρκάσα η βασιλική της Αγίας Σοφίας ή του επισκόπου Κύρου, με ψηφιδωτό δάπεδο (τέλη 5ου - αρχές 6ου αι.), και η βασιλική του πρεσβυτέρου Ευχάριστου (5ος αι.). Βασιλικές Λευκού, Γιαλοχωραφίτισσας (κοντά στον Λευκό), Αγίου Νικολάου (κοντά στα Σπόα), Αγίου Μηνά στην Ολυμπο, Βρυκούντας, Στενού (βόρειο άκρο του νησιού) κ.ά. Παλαιοχριστιανικά νεκροταφεία στον Λευκό και στο Απέρι.
Συντάκτης: Φωτεινή Αναστασοπούλου